fbpx

Οι επτά ανδρικές ιδιότητες (ALON GRATCH) | Μέρος Β’

Οι επτά ανδρικές ιδιότητες (ALON GRATCH) | Μέρος Β’

Η τρίτη ανδρική ιδιότητα, η Ανδρική Ανασφάλεια (Βαρέθηκα να βρίσκομαι στην κορυφή) είναι η ουσία που οι άνδρες μυστικά κρύβουν κάτω απ’ την επιφανειακή ηρεμία τους. Κάποιος επισκέπτης μου, ένας ενεχυροδανειστής, το θέτει κατ’ αυτό τον τρόπο: «Μερικές φορές θέλω να νιώθω επίπεδος» – κι αυτό που εννοεί είναι ότι θέλει να ξαπλώσει και να σταματήσει να κινείται, θέλει ν’ αποτραβηχτεί απ’ το κυνήγι της εργασίας. Κάτι τέτοιο δεν είναι απλά μια ένδειξη εξάντλησης, ή μια ευχή για εγκατάλειψη του αγώνα. Αντιπροσωπεύει μια βαθιά επιθυμία να εγκαταλείψει το ασταμάτητο κυνήγι της επιτυχίας, και να γίνει παθητικός δέκτης φροντίδας. Συνειδητά ή ασυνείδητα, αυτού του είδους οι ευχές -να σε κυνηγάνε αντί να κυνηγάς, να σε προσέχουν αντί να προσέχεις να δέχεσαι αντί να προσφέρεις- είναι κάτι που το μοιράζονται όλοι οι άνδρες. Την ίδια στιγμή όμως, τέτοια συναισθήματα είναι μια απειλή στα θεμέλια του ανδρισμού -στην εικόνα που έχει ο κάθε άνδρας γιο τον εαυτό του. Έτσι λοιπόν οι άνδρες αντιμάχονται αυτή την απειλή (που είναι όμως και ανάγκη τους, σ.τ.μ.), κρατώντας μια πιο ανδρική στάση.
Αυτή η σύγκρουση παίζει σημαντικό ρόλο στη σεξουαλική ζωή πολλών ανδρών γιατί προκαλεί κάποια ανικανότητα. Σ’ ένα συνειδητό επίπεδο, η ανικανότητα προέρχεται πάντα απ’ την αγωνία του ατόμου ν’ ανταπεξέλθει στην ερωτική πράξη – κι όσο πιέζεται να τα καταφέρει, τόσο χειρότερη γίνεται η κατάσταση. Ασυνείδητα όμως, η απροθυμία του άνδρα να έχει σκληρή στύση, έχει σχέση με την επιθυμία του να ξεφύγει απ’ τις πιέσεις της ανδροπρέπειας και να νιώσει την πιο ευαίσθητη πλευρά του που είναι λιγότερο πιεστική και πιο μαλακή.
Το παράδοξο στη θεραπεία της ανικανότητας είναι ότι ο θεραπευτής χρειάζεται να συμμαχήσει με το πέος του ασθενή (που αρνείται να συνεργαστεί μαζί του), κι όχι με τον απαιτητικό ασθενή. Μ’ αυτό τον τρόπο, ο θεραπευτής καλεί τον ασθενή να βιώσει τα συναισθήματα και τις ανάγκες, που του δείχνει το σώμα του με την απραξία του. Έτσι ο πελάτης ίσως ν’ αποκαλύψει συναισθήματα, όπως: “Κουράστηκα να είμαι επιτυχημένος, και να φροντίζω για όλους”, “Θέλω να έχω κοντινές σχέσεις”, “Θα ήθελα να βρίσκομαι στο σπίτι, με τα παιδιά”, “Θα ήθελα να έχω κάποιον να με προσέχει”.
Παρ’ όλες τις θετικές αλλαγές που επέφερε το γυναικείο κίνημα, μάς έχει αφήσει βαθιά μπερδεμένους σχετικά με τον ανδρικό μας ρόλο. Για παράδειγμα:
• Αν ένας άνδρας βάλει χέρι σε μια γυναίκα, θα το θεωρήσουμε σεξουαλική παρενόχληση ή θα πούμε, “ε, άνδρας είναι”, και θα το δούμε σαν μια απλή αδιακρισία;
• Είναι σωστό μια γυναίκα να κάνει τα πρώτα βήματα στο πρώτο ραντεβού;
• Είναι αρκετό να συνεισφέρω οικονομικά στην οικογένειά μου, ή θα ήταν καλύτερο να γίνω κι ένας διαθέσιμος πατέρας;

Τέτοιου είδους ερωτήσεις αντιπροσωπεύουν μια προσπάθεια να εναρμονίσουμε τις παλιές και άκαμπτες, αλλά παρόλα αυτά, ασφαλείς αντιλήψεις σχετικά με το φύλο μας, με τις καινούργιες ιδέες και ελευθερίες σχετικά με το ρόλο των δύο φύλων. Θεωρητικά γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχουν σωστές ή λάθος απαντήσεις σε τέτοιου είδους ερωτήσεις. Λέμε στους εαυτούς μας ότι όλο εξαρτώνται από το είδος του άνδρα ή της γυναίκας που θα θέλαμε να είμαστε. Όμως πολλοί από μας δεν το έχουμε ξεκαθαρίσει μέσα μας.
Ενώ αρχικό, το γυναικείο κίνημα προσπάθησε ν’ αρνηθεί το γεγονός ότι υπάρχουν ψυχολογικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων, τελικά δέχτηκε ότι η αναγνώριση των διαφορών, δεν σημαίνει αποδοχή της ανισότητας. Παρόμοια, το ανδρικό κίνημα, μετά την αρχική αντίσταση προς το φεμινισμό, παραδέχτηκε ότι η θηλυκότητα δεν είναι εχθρός του. Υπολογίζω ότι, σήμερα, οι πιο λογικοί άνθρωποι δέχονται ότι, ενώ οι διαφορές μεταξύ των φύλων υπάρχουν, μπορούν να γεφυρωθούν με καλύτερη επικοινωνία. Ενώ μου είναι δύσκολο να διαφωνήσω μ’ αυτή την ιδέα, προτείνω να πάμε ένα βήμα παρακάτω: Οι διαφορές δεν γεφυρώνονται απλά, αλλά μπορούν και να εναρμονιστούν. Αυτό σημαίνει ότι οι άνδρες μπορούν να μάθουν να δέχονται την ευαίσθητη πλευρό του εαυτού τους, παρά το φόβο τους ότι μπορεί να ατονήσει, έτσι, η ανδροπρέπειά τους. Και μπορούν να το κάνουν αυτό, παραμένοντας γνήσιοι και καθαροί άνδρες. Και οι γυναίκες μπορούν, όπως και συχνό κάνουν, να παίξουν σημαντικό ρόλο ά αυτή τη διαδικασία. Τα ενθαρρυντικά νέα είναι ότι, τότε, οι άνδρες δεν θα έχουν να επιλέξουν μεταξύ ευαισθησίας και ανδρισμού — μπορούν να απολαμβάνουν και τα δύο. Και σαν συνέπεια, οι γυναίκες δεν θα έχουν να επιλέξουν μεταξύ ενός αδύναμου ή ενός σκληρού άνδρα. Τα αποθαρρυντικά νέα είναι ότι χρειάζεται αρκετή δουλειά για να το πετύχει αυτό ένας άνδρας. Είτε το δουλέψει συνειδητά, είτε όχι -όπως θα δούμε παρακάτω- οι ανδρικές προσπάθειες, οι αποτυχίες και οι επιτυχίες έχουν αντίκτυπο και στα δύο φύλα – και στην κρεβατοκάμαρα και στην καθημερινότητα.
Πριν την εμφάνιση του γυναικείου κινήματος μια συχνή διαφωνία ανάμεσα στους συζύγους ήταν η ψυχολογική πόλωση του παραδοσιακού ζευγαριού. Στο παραδοσιακό ζευγάρι ο άνδρας σκεφτόταν και η γυναίκα ένιωθε. Εκείνος ήταν ήρεμος και ψυχρός, εκείνη ήταν συναισθηματική και υστερική. Εκείνος απολάμβανε τα σπορ και τις ταινίες περιπέτειας, εκείνη προτιμούσε να ψωνίζει και να βλέπει ρομαντικές κωμωδίες. Εκείνος έβγαινε για μπύρα με τους φίλους του στα μπαρ, ενώ εκείνη προτιμούσε να παίζει χαρτιά με τις φίλες της. Αυτός ο διαχωρισμός δεν ήταν λειτουργικός γιατί δημιουργούσε συγκρούσεις στην καθημερινή ζωή, αλλά και γιατί οι σύντροφοι δεν είχαν και πολλά κοινά μεταξύ τους.
Σήμερα -αν και τέτοιες σχέσεις ακόμα αφθονούν- οι θεραπευτές ζευγαριών ισχυρίζονται ότι όλο και περισσότερα ζευγάρια παλεύουν με τις αντίθετες δυναμικές. Αυτά τα ζευγάρια είναι πολωμένα στις ίδιες διαστάσεις της θηλυκότητας και του ανδρισμού, αλλά με αντίθετο τρόπο. Η γυναίκα είναι διεκδικητική, δυναμική και ενεργητική, ενώ ο άνδρας είναι ευαίσθητος, υποστηρικτικός, δεκτικός και συναισθηματικός. Όταν αυτές οι διαφορές πολώνονται, αυτή η νέα εκδοχή, που αποκαλώ Σχίσμα Αρσενικού-Θηλυκού, δεν είναι λειτουργική: Η γυναίκα παραπονιέται ότι ο άνδρας είναι ένα παθητικό και υποταγμένο σκυλί, κι ο άνδρας νιώθει ότι η γυναίκα είναι ένα ψυχρό ψάρι κι ένα τέρας ελέγχου.
Είναι ξεκάθαρο ότι ο πόλεμος των δύο φύλων ευδοκιμεί στα άκρα, όπου και είναι πολύ εύκολο να πέσει κανείς σε ακρότητες. Καθώς θα εξετάζουμε το πρόβλημα της ανδρικής ανασφάλειας, θα κατανοήσουμε ότι οι τεχνικές για την επίλυσή του είναι η ενοποίηση του θηλυκού και αρσενικού στοιχείου μέσα στο κάθε φύλο. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της “δυναμικής” γυναίκας και του “υποταγμένου” άνδρα, όσο περισσότερο η γυναίκα παραπονιέται ότι ο άνδρας της είναι παθητικός, αδύναμος ή μη διεκδικητικός, τόσο περισσότερο κυριαρχεί πάνω του με τις απαιτήσεις της και την κριτική της. Ασυνείδητα και χωρίς να το θέλει, ενθαρρύνει δυναμικές που θα ήθελε αλλάξουν. Αυτό που θα μπορούσε να κάνει είναι να προσπαθήσει ν’ αφήσει ελεύθερη τη δική της κρυμμένη παθητικότητα, δεκτικότητα και ευαισθησία – τις δικές της θηλυκές ιδιότητες. Αν εκείνη γίνει λιγότερο καθοδηγητική και δυναμική, και περισσότερο συναισθηματικά ευαίσθητη, θ’ αφήσει χώρο στο σύντροφό της ν’ ανέβει κι αυτός στη σκηνή. Το ίδιο συμβαίνει και με τον άνδρα: Αντί να παραπονιέται ότι η γυναίκα του είναι πολύ κυριαρχική και άκαρδη, μπορεί ν’ αναλάβει να δουλέψει τη δική του κρυμμένη ανδρική επιθετικότητα, κι έτσι θα προσκαλέσει τη γυναίκα του να μειώσει τη διεκδικητικότητά της και ν’ αφήσει χώρο ν’ αναπτυχθούν οι γυναικείες ευαισθησίες της. Οι ίδιες αρχές εφορμόζονται ξεκάθαρα και στο παραδοσιακό ζευγάρι, όπου ο άνδρας παρουσιάζει υπερβολικό ανδρισμό και η γυναίκα υπερβολική θηλυκότητα.
Τώρα, δυστυχώς, και στους δυο τύπους ζευyαριών, το Σχίσμα Αρσενικού-θηλυκού είναι αρκετό βαθύ – κι αυτό καθιστά τη λύση που προ-τείνω, δύσκολη στην εφαρμογή της. Αλλά, αν αυτή ενταχθεί στη θεραπευτική διαδικασία, μπορεί να ενταχθεί και στη ζωή – χρησιμοποιώντας τις ίδιες βασικές αρχές.

 

 

 

 

Ακολουθεί γ’ μέρος 

 

 

Μέρος Α’: https://www.lecturesbureau.gr/1/the-seven-men-s-properties-part-a-2016a/

 

 

 

Αν μιλούσαν οι άνδρες 

ALON GRATCH, Ph.D.  

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΘΥΜΑΡΙ 

 



Facebook

Instagram

Follow Me on Instagram