fbpx

Τι σημαίνει βοηθώ το παιδί μου να γίνει ένα καλό παιδί; (JORDAN B. PETERSON) | Μέρος B’

Τι σημαίνει βοηθώ το παιδί μου να γίνει ένα καλό παιδί; (JORDAN B. PETERSON) | Μέρος B’

Εάν η κοινωνία είναι αυτή που είναι εξαχρειωμένη και όχι τα άτομα που την απαρτίζουν, τότε από πού προήλθε η εξαχρείωση; Πώς πολλαπλασιάστηκε; Είναι μια εντελώς μονομερής και βαθιά ιδεολογική θεωρία.

Ακόμη πιο προβληματική είναι η επιμονή που λογικά προέρχεται από αυτήν την υπόθεση σχετικά με την κοινωνική εξαχρείωση ότι όλα τα ατομικά προβλήματα, όσο σπάνια και να είναι, πρέπει να λύνονται με πολιτισμική αναδιάρθρωση, όσο ριζική και να είναι αυτή. Η κοινωνία μας αντιμετωπίζει ολοένα και περισσότερο το κάλεσμα να αποδομήσει τις σταθεροποιητικές της παραδόσεις συμπεριλάβει όλο και μικρότερους αριθμούς ανθρώπων που δεν ταιριάζουν ή δεν θέλουν να ταιριάξουν στις κατηγορίες στις οποίες βασίζονται οι αντιλήψεις μας. Αυτό δεν είναι καλό. Τα προσωπικά προβλήματα κάθε ανθρώπου δεν μπορούν να λυθούν από την κοινωνική επανάσταση, γιατί οι επαναστάσεις είναι αποσταθεροποιητικές και επικίνδυνες. Έχουμε μάθει να ζούμε μαζί και να οργανώνουμε τις περίπλοκες κοινωνίες μας αργά και σταδιακά, μετά από πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα, και δεν καταλαβαίνουμε με επαρκή ακρίβεια γιατί ό,τι κάνουμε λειτουργεί. Έτσι, το να αλλάξουμε τους τρόπους του κοινωνικού μας Είναι στο όνομα κάποιου ιδεολογικού συνθήματος (ένα από αυτά που μου έρχονται στον νου είναι η ποικιλομορφία) είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει πολύ περισσότερα προβλήματα αντί να φέρει καλό, δεδομένης της ταλαιπωρίας που προκαλούν κατά κανόνα ακόμη και οι μικρές επαναστάσεις.

Ήταν πραγματικά καλό, για παράδειγμα, που απελευθερώθηκαν σε τόσο μεγάλο βαθμό οι νόμοι περί διαζυγίων τη δεκαετία του 1960; Δεν είμαι πολύ σίγουρος ότι θα συμφωνούσαν τα παιδιά οι ζωές των οποίων αποσταθεροποιήθηκαν από την υποθετική ελευθερία που έφερε αυτή η προσπάθεια απελευθέρωσης. Ο τρόμος και η φρίκη βρίσκονται πίσω από τους τοίχους που με τόση σοφία μας παρείχαν οι πρόγονοί μας. Γκρεμίζουμε αυτούς τους τοίχους με δικό μας κίνδυνο. Πατάμε, χωρίς να το ξέρουμε, επάνω σε λεπτό πάγο, με βαθιά, παγωμένα νερά από κάτω, όπου παραφυλάνε τέρατα πέρα από κάθε φαντασία.

Βλέπω τους σημερινούς γονείς να είναι τρομοκρατημένοι από τα παιδιά τους, αφενός γιατί έχουν θεωρηθεί οι κοντινότεροι εκπρόσωποι αυτής της υποθετικής τυραννίας, ενώ αφετέρου στερούνται τα εύσημα του ρόλου τους ως καλοπροαίρετων και απαραίτητων εκπροσώπων της πειθαρχίας, της τάξης και της συμβατικότητας. Βρίσκονται στο άβολο μεταίχμιο της ανασφάλειας που προκαλεί η πανίσχυρη σκιά του εφηβικού ήθους της δεκαετίας τους 1960, μιας δεκαετίας της οποίας οι υπερβολές οδήγησαν στην ευρεία υποτίμηση της ενηλικίωσης, σε μια άλογη δυσπιστία ως προς την ύπαρξη μιας ικανής δύναμης και στην ανικανότητα να διακρίνει κανείς μεταξύ του χάους της ανωριμότητας και της υπεύθυνης  ελευθερίας. Όλα αυτά έχουν οδηγήσει στη μεγάλη ευαισθησία των γονιών προς τη βραχυπρόθεσμη ταλαιπωρία των παιδιών τους, ενώ έχει αυξήσει τον φόβο τους μην τυχόν καταστρέψουν τα παιδιά τους σε επώδυνο και μη παραγωγικό βαθμό… Ίσως σκεφτείς ότι είναι προτιμότερο αυτό παρά το αντίστροφο, όμως υπάρχουν καταστροφές που καραδοκούν σε κάθε άκρα κάθε ηθικού συνεχούς.

Ο ευγενής άγριος έχει ειπωθεί ότι κάθε άτομο είναι συνειδητός ή ασυνείδητος ακόλουθος κάποιου σημαντικού φιλοσόφου. Η πεποίθηση ότι το πνεύμα των παιδιών είναι εγγενώς αγνά και ότι καταστρέφεται μόνο από τον πολιτισμό και την κοινωνία προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τον Ζαν-Ζακ Ρουσώ, τον γαλλόφωνο φιλόσοφο του δεκάτου-ογδόου αιώνα από τη Γενεύη. Ο Ρουσώ ήταν ένθερμος υποστηρικτής της ιδέας ότι τόσο η ανθρώπινη κοινωνία όσο και η ατομική ιδιοκτησία έφερναν τη διαφθορά. Υποστήριζε ότι δεν υπήρχε τίποτα εξίσου ευγενικό και υπέροχο όσο ένας άνθρωπος στην προ του πολιτισμού κατάσταση. Ακριβώς την ίδια χρονική περίοδο, διαπιστώνοντας την ανικανότητά του ως πατέρα, εγκατέλειψε τα πέντε του παιδιά στη μοιραία φροντίδα των ορφανοτροφείων εκείνης της εποχής.

Ωστόσο, ο ευγενής άγριος που περιέγραψε ο Ρουσώ ήταν ένα ιδανικό, κάτι το αφηρημένο, αρχετυπικό και θρησκευτικό και όχι η χειροπιαστή πραγματικότητα που εκείνος επέθετε. Το μυθικά άψογο Θείο Βρέφος πάντοτε κυριαρχεί στη φαντασία μας. Είναι το δυναμικό της νιότης, ο νεογέννητος ήρωας, ο αδικημένος αθώος, ο χαμένος γιος του δίκαιου βασιλιά. Είναι οι υπαινιγμοί της αθανασίας που συνοδεύουν τις πρώιμες εμπειρίες μας. Είναι ο Αδάμ, ο τέλειος άνδρας, που περπατά αναμάρτητος μαζί με τον Θεό στον Κήπο της Εδέμ πριν από την Πτώση. Ωστόσο, οι άνθρωποι είναι τόσο κακοί όσο και καλοί και η σκιά που υπάρχει για πάντα στην ψυχή μας υπάρχει και σε μεγάλο μέρος του νεότερου εαυτού μας. Γενικά, οι άνθρωποι βελτιώνονται καθώς μεγαλώνουν, αντί να χειροτερεύουν: γίνονται πιο ευγενικοί, πιο ευσυνείδητοι και πιο σταθεροί συναισθηματικά καθώς τριμάζουν. Ο εκφοβισμός στην απόλυτη και συχνά φρικτή ένταση των σχολικών προαυλίων σπάνια εκδηλώνεται στην κοινωνία των ενηλίκων.

Επομένως, συμπεραίνουμε ότι δεν είναι απλώς λάθος να αποδίδουμε όλες τις βίαιες τάσεις των ανθρώπων στις παθολογίες της κοινωνικής δομής, Είναι τόσο λάθος που ισοδυναμεί με το να είναι κανείς στην ουσία οπισθοδρομικός. Η ζωτικής σημασίας διαδικασία της κοινωνικοποίησης προλαμβάνει μεγάλο μέρος του κακού και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μεγάλο μέρος του καλού. Τα παιδιά πρέπει να διαμορφώνονται και να ενημερώνονται, διαφορετικά δεν μπορούν να ευημερήσουν. Αυτό το γεγονός αντανακλάται με σκληρό τρόπο στη συμπεριφορά τους: τα παιδιά προσδοκούν με απόλυτη απελπισία την προσοχή των συνομηλίκων και των ενηλίκων γύρω τους γιατί αυτή η προσοχή, η οποία τα καθιστά αποτελεσματικά και εκλεπτυσμένα μέλη της κοινότητας, είναι απαραίτητη σε ζωτικό βαθμό. Τα παιδιά μπορεί να τα βλάψει εξίσου, ή και περισσότερο μάλιστα, η έλλειψη σημαντικής προσοχής σε σχέση με την κακοποίηση, τόσο την ψυχολογική όσο και τη σωματική. Η βλάβη που προκαλείται λόγω της έλλειψης προσοχής προκαλείται από την παράλειψη της πράξης, παρά από την ίδια την πράξη, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο σοβαρή ή μακρά σε διάρκεια. Τα παιδιά υφίστανται βλάβη όταν οι «φιλεύσπλαχνα» απόντες γονείς δεν τα κάνουν εύστροφα και παρατηρητικά και ξύπνια και τα αφήνουν, αντιθέτως, σε μία ασυνείδητη και αδιαφοροποίητη κατάσταση. Τα παιδιά υφίστανται βλάβη όταν αυτοί που είναι επιφορτισμένοι με τη φροντίδα τους, φοβούμενοι την οποιαδήποτε σύγκρουση ή αναστάτωση, δεν τολμούν πλέον να τα διορθώσουν και τα αφήνουν χωρίς καθοδήγηση. Μπορώ ακόμη και στον δρόμο να αναγνωρίσω τα παιδιά που έχουν τέτοιους γονείς. Είναι μαλθακά, δεν έχουν στόχο και άγονται και φέρονται. Είναι σαν από μολύβι, θαμπά αντί να είναι από χρυσάφι και να λάμπουν. Είναι σαν τον άπλαστο πηλό, παγιδευμένα σε μια διαρκή κατάσταση αναμονής.

 

 

Μέρος Α’: https://www.lecturesbureau.gr/1/2595/

 

12 ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ
JORDAN B. PETERSON
KEY BOOKS



Facebook

Instagram

Follow Me on Instagram