27 Νοέ ΚΟΚΚΟΙ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ | Μέρος Β’
Η κβαντική βαρύτητα βρόχων είναι μια προσπάθεια συνδυασμού της γενικής σχετικότητας και της κβαντικής μηχανικής. Μια κοπιώδης προσπάθεια, διότι χρησιμοποιεί μόνο υποθέσεις που ήδη περιέχονται σ’ αυτές τις θεωρίες, κατάλληλα διαμορφωμένες για να γίνουν συμβατές. Όμως οι συνέπειές της είναι ριζικές: μια δραματική αλλαγή του τρόπου με τον οποίο βλέπουμε τη δομή της πραγματικότητας.
Η ιδέα είναι απλή. Η γενική σχετικότητα μας έλεγε ότι ο χώρος δεν είναι ένα αδρανές κουτί, αλλά μάλλον κάτι δυναμικό: ένα είδος τεράστιου, κινητού μαλακίου, μέσα στο οποίο βρισκόμαστε και που μπορεί να συμπιέζεται και να συστρέφεται. Η κβαντική μηχανική, από την άλλη πλευρά, μας λέει ότι κάθε πεδίο αυτού του είδους «αποτελείται από κβάντα».
Το κεντρικό συμπέρασμα της κβαντικής βαρύτητας βρόχων είναι λοιπόν οτι ο χώρος δεν είναι συνεχής, δεν είναι απείρως διαιρετός, αλλά απαρτίζεται από κόκκους ή «άτομα χώρου». Αυτά είναι πολύ μικροσκοπικά: δισεκατομμύρια φορές μικρότερα από τους μικρότερους ατομικούς πυρήνες. Η θεωρία περιγράφει τα «άτομα χώρου» με μαθηματική μορφή και παρέχει εξισώσεις που προσδιορίζουν την εξέλιξή τους. Ονομάζονται «βρόχοι» ή δακτύλιοι, επειδή δεν είναι απομονωμένα αλλά συνδέονται μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα δίκτυο που δημιουργεί την υφή του σύμπαντος.
Πού είναι αυτά τα κβάντα του χώρου; Πουθενά! Δεν βρίσκονται σε κάποιον χώρο, γιατί είναι τα ίδια ο χώρος. Ο χώρος δημιουργείται από τη σύνδεση των ατομικών κβάντων βαρύτητας. Για άλλη μια φορά ο κόσμος φαίνεται να είναι περισσότερο σχέση, παρά αντικείμενα.
Η πιο ακράια είναι η δεύτερη συνέπεια της θεωρίας. Οπως εξαφανίζεται η ιδέα ενός συνεχούς χώρου που περιέχει πράγματα, έτσι εξαφανίζεται και η ιδέα ενός στοιχειώδους και αρχέγονου «χρόνου» που ρέει ανεξάρτητα από τα πράγματα. Οι εξισώσεις που περιγράφουν κόκκους χώρου και ύλης δεν περιέχουν πια τη μεταβλητή «χρόνος».
Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα είναι στάσιμα και αμετάβλητα. Αντιθέτως, σημαίνει ότι η αλλαγή είναι πανταχού παρούσα, αλλά οι στοιχειώδεις διαδικασίες δεν μπορούν να διευθετηθούν σε μια κοινή διαδοχή «στιγμών». Στην πολύ μικρή κλίμακα των κόκκων χώρου, ο χορός της φύσης δεν υπακούει στην μπαγκέτα ενός και μοναδικού μαέστρου, στο ίδιο τέμπο. Κάθε διαδικασία από τις γειτονικές, στον δικό της ρυθμό. Το πέρασμα του χρόνου είναι εσωτερικό στον κόσμο, γεννιέται στον ίδιο τον κόσμο, στη σχέση ανάμεσα σε κβαντικά συμβάντα που συνθέτουν τον κόσμο και είναι τα ίδια η πηγή του χρόνου.
Ο κόσμος που περιγράφει η θεωρία απομακρύνεται ακόμα περισσότερο από αυτόν που μας είναι οικείος. Δεν υπάρχει πλέον χώρος που «περιέχει» τον κόσμο, ούτε χρόνος «στη διάρκεια του οποίου» συμβαίνουν γεγονότα. Υπάρχουν μόνο στοιχειώδεις διαδικασίες όπου κβάντα χώρου και ύλης είναι σε συνεχή αλληλεπίδραση. Η ψευδαίσθηση του συνεχούς χώρου και χρόνου γύρω μας είναι η θολή εικόνα αυτής της συρροής στοιχειωδών διαδικασιών – όπως μια ήρεμη, διαυγής, αλπική λίμνη αποτελείται στην πραγματικότητα από έναν γρήγορο χορό μυριάδων μικροσκοπικών μορίων νερού.
Μέρος Α’: http://www.lecturesbureau.gr/1/granules-of-space-part-a/
^
ΕΠΤΑ ΣΥΝΤΟΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ
CARLO ROVELLI
