fbpx

Το χρήμα φέρνει την ευτυχία; (ROLF DOBELLI)

Το χρήμα φέρνει την ευτυχία; (ROLF DOBELLI)

Ο ήλιος σάς καίει την πλάτη και ο αέρας αντανακλά σαν γυαλί πάνω στην άμμο. Νιώθετε τον ουρανίσκο σας τραχύ σαν γυαλόχαρτο. Πριν από δύο ημέρες ήπιατε την τελευταία σταγόνα νερού. Από τότε σέρνεστε στα τέσσερα προς μια όαση που βλέπετε στον ορίζοντα. Πόσο θα πληρώνατε για ένα λίτρο νερό; Ας πούμε ότι πληρώσατε και πήρατε το νερό. Αφού σβήσετε τη δίψα σας, πόσο θα πληρώνατε για το επόμενο λίτρο; Και πόσο για το τρίτο λίτρο;

Αν υποθέσουμε ότι δεν είστε φακίρης με υπεράνθρωπη αντοχή, ίσως ξοδέψατε ήδη όλες τις οικονομίες σας για το πρώτο λίτρο, μαζί με την ασφάλεια ζωής και το εξοχικό σας. Για το δεύτερο λίτρο ίσως δώσατε το Rolex σας. Για το τρίτο τα ακουστικά σας. Για το τέταρτο τους πάτους των υποδημάτων σας. Οι οικονομολόγοι το ονομάζουν αυτό μειούμενη οριακή χρησιμότητα. Κάθε πρόσθετο λίτρο σας αποφέρει λιγότερο όφελος, από ένα συγκεκριμένο σημείο μάλιστα και μετά ακόμα και κανένα. Έτσι συμβαίνει σχεδόν με όλα τα προϊόντα: το νερό, τα ρούχα, τα τηλεοπτικά κανάλια, και προπάντων τα ίδια τα χρήματα. Πράγμα που μας οδηγεί στο προαιώνιο ερώτημα: το χρήμα φέρνει την ευτυχία; Ας αρχίσουμε από την εξής δοκιμαστική ερώτηση: από ποιο ετήσιο εισόδημα και πάνω πιστεύετε ότι κάθε επιπλέον ευρώ δεν έχει καμιά επίδραση στην ευτυχία; Γράψτε την εκτίμησή σας στην άκρη αυτής της σελίδας προτού συνεχίσετε να διαβάζετε.

Η έρευνα δίνει σαφή απάντηση. Όταν ζείτε στη φτώχεια, τα χρήματα παίζουν κεντρικό ρόλο. Η έλλειψη χρημάτων είναι καθαρή δυστυχία. Αν βγάζετε 50.000 ευρώ ετησίως, τα χρήματα παίζουν μέτριο ρόλο. Πέρα από τα 100.000 ευρώ ανά νοικοκυριό (στη Ζυρίχη λίγο περισσότερο, λιγότερο στην επαρχία) η επίδραση των πρόσθετων εσόδων είναι αμελητέα – και παραμένει αμελητέα ακόμα και αν φτάσει το εκατομμύριο. Αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Φανταστείτε τη ζωή ενός δισεκατομμυριούχου από την ανατολή μέχρι τη δύση, κάθε στιγμή της ημέρας. Βουρτσίζει τα δόντια του· ίσως κοιμάται άσχημα ή αισθάνεται χάλια. Τσακώνεται με την οικογένεια- φοβάται τα γηρατειά και τον θάνατο. Επιπλέον, πρέπει να διευθύνει ολόκληρο τσούρμο υπαλλήλων, να φέρει βόλτα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, να επεξεργαστεί την πλημμύρα των επιστολών με διάφορα αιτήματα. Μήπως η πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων στο σπίτι του τα αντισταθμίζει άραγε όλα αυτά; Σε μια μελέτη του 1978 οι ερευνητές εξέτασαν την ικανοποίηση των νικητών των λαχείων. Λίγους μόνο μήνες μετά τον πρώτο λαχνό δεν ήταν πλέον εντυπωσιακά ευτυχέστεροι απ’ όσο πριν κερδίσουν.

Ο οικονομολόγος Ρίτσαρντ Ίστερλιν συνέκρινε τον βαθμό ικανοποίησης των Αμερικανών από τη ζωή τους το 1946 με εκείνη του 1970. Αν και το βιοτικό επίπεδο είχε σχεδόν διπλασιαστεί (σχεδόν όλοι είχαν πια αυτοκίνητο, ψυγείο, πλυντήριο ρούχων και ζεστό νερό), η ικανοποίηση από τη ζωή παρέμεινε σχετικά σταθερή. Το ίδιο ισχύει και για τις υπόλοιπες 18 χώρες που μελέτησε ο ‘Ιστερλιν. Δηλαδή, αμέσως μετά τον πόλεμο οι άνθρωποι δεν ήταν λιγότερο ευχαριστημένοι από όσο ήταν το 1970. Η πρόοδος δεν αντανακλάται στην ικανοποίηση. Αυτό είναι το λεγόμενο παράδοξο του Ίστερλιν: αν ικανοποιηθούν οι βασικές ανάγκες, ο πρόσθετος πλούτος δεν οδηγεί σε περισσότερη ευτυχία.

Γιατί λοιπόν αγωνιζόμαστε αδιάκοπα για τα εκατομμύρια κόντρα σε όλες τις επιστημονικές γνώσεις; Η κύρια αιτία: ο πλούτος δεν είναι απόλυτος, είναι σχετικός.

Ας πούμε ότι εσείς και ο συνεργάτης σας συμβάλατε σημαντικά ώστε να βγάλει πολλά λεφτά η επιχείρηση στην οποία δουλεύετε. Τι θα προτιμούσατε: α) να πάρετε μόνο εσείς μπόνους 10.000 ευρώ, β) να πάρετε μπόνους 15.000 ευρώ και ο συνάδελφός σας 20.000 ευρώ. Αν μοιάζετε με τους περισσότερους ανθρώπους, προτιμάτε το μπόνους των 10.000, παρόλο που θα γινόσασταν πλουσιότερος με την άλλη επιλογή.

Ας υποθέσουμε ότι αγοράσατε ένα μεγάλο οικόπεδο και χτίσατε ένα σπίτι. Το σπίτι είναι εντυπωσιακό, και διαθέτει τουλάχιστον τρία παραπανίσια δωμάτια.Έναν χρόνο αργότερα κάποιος αγοράζει το γειτονικό οικόπεδο και χτίζει μια βίλα που κάνει το σπίτι σας να μοιάζει με καλύβα. Αποτέλεσμα: σας ανεβαίνει η πίεση και η ικανοποίηση για τη ζωής σας μειώνεται, αν και το επίπεδο της ζωής σας είναι μια χαρά.

Τα χρήματα είναι σχετικά, όχι μόνο σε σύγκριση με τους άλλους, αλλά και σε σχέση με το παρελθόν σας. Αν κερδίζατε 50.000 ευρώ ετησίως στο πρώτο μισό της επαγγελματικής σας σταδιοδρομίας και τώρα κερδίζετε 100.000 ευρώ, θα είστε ευτυχέστεροι από ό,τι αν κάποτε κερδίζατε 100.000 ευρώ και σήμερα κερδίζετε 60.000. Παρόλο που είστε σε καλύτερη θέση στη δεύτερη περίπτωση.

Εν ολίγοις, τα χρήματα πάνω από το όριο της φτώχειας είναι προπάντων θέμα ερμηνείας. Αυτό με τη σειρά του είναι καλή είδηση επειδή εξαρτάται από σας αν θα σας κάνουν ευτυχισμένους ή όχι.

Υπάρχουν μερικοί κανόνες για τον χειρισμό των χρημάτων. Πρώτον, στα αγγλικά ο όρος fuck-you-money έχει καθιερωθεί ανάμεσα σε άτομα που διαθέτουν την ανάλογη ελευθεροστομία. Είναι οι τελευταίες λέξεις που λέτε κατάμουτρα στον προϊστάμενό σας προτού χτυπήσετε πίσω σας την πόρτα του γραφείου του, και κατά πάσα πιθανότητα οι τελευταίες λέξεις που χρησιμοποιήσατε στη συγκεκριμένη επιχείρηση. Fuck-you-money σημαίνει ότι έχετε οικονομίες που σας επιτρέπουν να φύγετε από μια δουλειά ανά πάσα στιγμή χωρίς να πέσετε σε ανέχεια. Μπορεί να πρόκειται για μισθούς ενός έτους. Το fuck-you-money είναι ελευθερία. Σπουδαιότερη από την υλική ανεξαρτησία, το fuck-you-money σάς επιτρέπει να βλέπετε και να σκέφτεστε αντικειμενικά. Αν δεν έχετε αποταμιεύσει ακόμα το fuck-you-money σας, συγκρατήσετε τα έξοδά σας. Όσο χαμηλότερες είναι οι δαπάνες σας, τόσο πιο γρήγορα θα πετύχετε τον στόχο σας. Είναι ευχάριστο να έχετε χρήματα που δεν χρειάζεται να ξοδέψετε.

Δεύτερον, μην αντιδράτε στις μικρές διακυμάνσεις του εισοδήματος ή της περιουσίας σας. Αν το χαρτοφυλάκιο των μετοχών σας έχει αυξηθεί ή μειωθεί κατά 1% μη δίνετε σημασία. Σε γενικές γραμμές, μη σκέφτεστε πολύ τα χρήματα. Τα χρήματα δεν αυξάνονται με το να τα σκέφτεστε.

Τρίτον, μη συγκρίνετε τον εαυτό σας με τους πλούσιους: η σύγκριση είναι πηγή δυσαρέσκειας. Αν πρέπει σώνει και καλά να κάνετε συγκρίσεις, συγκρίνετε τον εαυτό σας με όσους έχουν λιγότερα από σας. Αλλά είναι προτιμότερο να μη συγκρίνετε τον εαυτό σας με κανέναν.

Τέταρτον, ακόμα κι αν είστε πλούσιοι μέχρι αηδίας, να (είτε διατηρώντας το μέτρο. Ο πλούτος προκαλεί τον φθόνο. Οποιοσδήποτε μπορεί να αγοράσει ένα πολυτελές γιοτ αν έχει χρήματα – δεν είναι καμιά υψηλή τέχνη. Πιο εντυπωσιακό είναι να μην αγοράσετε πολυτελές γιοτ και να ζείτε όπως όλος ο κόσμος ακόμα κι αν είστε δισεκατομμυριούχος.

Συμπέρασμα: Μόλις περάσετε το κατώφλι της φτώχειας και αποκτήσετε ένα οικονομικό δίχτυ ασφαλείας, παράγοντες διαφορετικοί από τα χρήματα καθορίζουν αν μπορείτε να ζήσετε μια καλή ζωή.

 

 

 

 

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΚΑΛΗΣ ΖΩΗΣ
ΡΟΛΦ ΝΤΟΜΠΕΛΛΙ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

Εικόνα: http://www.graphicart-news.com/wild-imaginative-surrealism-photography-achraf-baznani/#.XQqfuHvgqV4



Facebook

Instagram

Follow Me on Instagram