07 Σεπ Ο καθένας θα μπορούσε να διακρίνει στα μάτια της κάτι από την τρομάρα ενός φοβισμένου ζώου ή ενός χαμένου παιδιού (ROLLO MAY) | Μέρος Β’
Καθώς η κυρία Χάτσενς ψιθυρίζει βραχνά, με κοιτάζει με μιαν έκφραση ανάμικτου φόβου και ελπίδας. Είναι προφανές ότι υπάρχει μια σχέση ανάμεσά μας, που δημιουργήθηκε όχι μόνον εδώ μέσα, αλλά ήδη από την αίθουσα αναμονής, ίσως ακόμα και από την στιγμή που σκέφτηκε να έρθει. Μέσα της παλεύει με την πιθανότητα να μοιραστεί κάτι από την ζωή της μαζί μου. Συνεπώς, η τρίτη αρχή μας είναι: όλα τα υπάρχοντα πρόσωπα έχουν την ανάγκη και την δυνατότητα να βγουν έξω από το κέντρο τους για να μοιραστούν με άλλες υπάρξεις. Αυτό εμπεριέχει πάντα κινδύνους. Αν ο οργανισμός το παρακάνει και επιχειρήσει μια πιο μακρινή έξοδο, τότε χάνει το κέντρο του – την ταυτότητά του – ένα φαινόμενο που μπορούμε εύκολα να δούμε στον βιολογικό κόσμο. Η γυφτοκάμπης, επί παραδείγματι, αυξάνεται καταπληκτικά για αρκετά χρόνια, τρώγοντας τα φύλλα των δέντρων με τρομακτικό ρυθμό, καταλήγοντας εν τέλει να εξαντλήσει την τροφή της και να πεθάνει
Αν όμως ο νευρωσικός φοβάται τόσο πολύ μήπως χάσει το κέντρο του, όσο κι αν αυτό είναι πεδίο σύγκρουσης, ώστε να αρνείται να ανοιχτεί, να κλείνεται στο καβούκι του, να περιορίζει τις αντιδράσεις του και να συρρικνώνει τον ζωτικό του χώρο, τότε εμποδίζονται η ανάπτυξη και η εξέλιξή του.
Αυτό είναι το σχήμα των νευρωσικών απωθήσεων και αναστολέων, των συνηθισμένων τον καιρό του Φρόυντ μορφών νεύρωσης. Αλλά το συνηθέστερο σχήμα νεύρωσης, στην σημερινή εποχή του κομφορμισμού και του εξωστρεφούς εαυτού, μπορεί κάλλιστα να παίρνει την εντελώς αντίθετη μορφή – συγκεκριμένα τον διασκορπισμό του ατόμου σε συμμετοχή και ταύτιση με τους άλλους, μέχρι να αδειάσει εντελώς ή ύπαρξή του. Όπως η γυφτοκάμπη, καταστρέφουμε την ίδια μας την ύπαρξη. Σ’ αυτό το σημείο καταλαβαίνουμε την δικαιολογημένη έμφαση που δίνουν από μια σκοπιά ο Μάρτιν Μπουμπερ και από μιαν άλλη ο Χάρρυ Στάκ Σάλλιβαν στο ότι η ανθρώπινη ύπαρξη δεν μπορεί να κατανοηθεί ως εαυτός, αν αποκλειστεί η μετοχή της σε άλλους εαυτούς. Πράγματι, αν η ζήτηση των οντολογικών αρχών του υπάρχοντος προσώπου επιτύχει, θα πρέπει να αληθεύει ότι η παράλειψη οποιασδήποτε από τις έξι θα σήμαινε ότι δεν έχουμε πια να κάνουμε με ανθρώπινη ύπαρξη.
Η τέταρτη αρχή είναι: η υποκειμενική πλευρά του κέντρου είναι ή συναίσθηση. Παλαιοντολόγος Πιέρ Τεγιάρ ντε Σαρντέν περιέγραψε ιδιοφυώς πώς αυτή η επίγνωση κάνει την παρουσία της κατ’ άνερχόμενη κλίμακα σε όλες τις μορφές ζωής, από την αμοιβάδα έως τον άνθρωπο. Ασφαλώς και είναι παρούσα στα ζώα. Ο Χάουαρντ Λίντελ έδειξε πωε ή φιλια, στο φυσικό περιβάλλον της, σηκώνει το κεφάλι της κάθε δέκα δευτερόλεπτα, ακόμα κι όταν κοιμάται, για να κατοπτεύσει τον ορίζοντα, μήπως και κάποιος Εσκιμώος κυνηγός την πλησιάσει ύπουλα με το τόξο και το βέλος του έτοιμα . Αυτή την συναίσθηση των απειλών κατά της ύπαρξής τους που διαθέτουν τα ζώα, ο Λίντελ την ονομάζει επιφυλακή (vigilance) και την ορίζει ως το πρωτογενές, απλό ανάλογο εκείνου που στον άνθρωπο γίνεται άγχος.
Ακολουθεί γ’ μέρος
Μέρος Α’: https://www.lecturesbureau.gr/1/%ce%bf-%ce%ba%ce%b1%ce%b8%ce%ad%ce%bd%ce%b1%cf%82-%ce%b8%ce%b1-%ce%bc%cf%80%ce%bf%cf%81%ce%bf%cf%8d%cf%83%ce%b5-%ce%bd%ce%b1-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%ba%cf%81%ce%af%ce%bd%ce%b5%ce%b9-%cf%83%cf%84/
ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ
&
ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
ROLLO MAY
Εκδόσεις ΑΡΜΟΣ
