22 Αυγ ROLLS – ROYCE . Η γέννηση ενός μύθου (ΙΩΑΝΝΗΣ Ν. ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗΣ)
Ο Τσαρλς Ρολς και ο Φρέντερικ Ρόις, δύο άνθρωποι με τελείως διαφορετικό υπόβαθρο και διαφορετική μόρφωση και με καριέρες εκ διαμέτρου αντίθετες, ένωσαν τις δυνάμεις τους το 1904 για να κατασκευάσουν αυτό που σύντομα θα ανακηρυσσόταν από τον Τύπο ως «το καλύτερο αυτοκίνητο στον κόσμο».
Ο Φρέντερικ Ρόις, που γεννήθηκε το 1863 από πάμφτωχους γονείς, έδειξε από μικρός ενδιαφέρον για ηλεκτρολογικά και μηχανολογικά θέματα. Ήταν εννέα χρονών όταν ο πατέρας του απεβίωσε, κάτι που τον ανάγκασε να βγει στους δρόμους του Λονδίνου πουλώντας εφημερίδες και διανέμοντας τηλεγραφήματα. Αργότερα απασχολήθηκε σε μια ηλεκτρική εταιρεία και τα πράγματα φαίνονταν να πηγαίνουν καλά για τον αυτοδίδακτο μηχανικό, μέχρι τουλάχιστον τη στιγμή που ο εργοδότης του πτώχευσε.
Ο νεαρός δεν απογοητεύτηκε και σε ηλικία 21 ετών, έχοντας μόνο λίγα δανεικά χρήματα, ίδρυσε την F. Η. Royce & Co., η οποία κατασκεύαζε δυναμό, λάμπες και άλλες ηλεκτρικές συσκευές. Η εταιρεία του πήγαινε πολύ καλά, αφού τα προϊόντα του τελειομανούς μηχανικού, που δεν έκανε συμβιβασμούς στην ποιότητα, ήταν ανώτερα από τα ανταγωνιστικά.
Ήταν το 1903, όταν ο Ρόις αποφάσισε να αγοράσει ένα μεταχειρισμένο γαλλικό αυτοκίνητο για να πηγαινοέρχεται στο εργοστάσιο. Η απογοήτευσή του όμως ήταν μεγάλη, όταν διαπίστωσε ότι αυτό, όπως και όλα σχεδόν τα αυτοκίνητα της εποχής, δεν «ξεκινούσε» εύκολα, ανέβαζε θερμοκρασία και ήταν θορυβώδες. Τότε ήταν που ανακοίνωσε στους φίλους του ότι θα κατασκευάσει ένα δικύλινδρο αυτοκίνητο, το οποίο δεν θα αντιμετώπιζε τα ίδια προβλήματα. Σε ένα μόλις έτος είχε κατασκευάσει τρία αυτοκίνητα, τρία «Royces», όπως τα ονόμασε, και ο μύθος είχε μόλις ξεκινήσει.
Αντίθετα με τον Ρόις, ο Τσαρλς Ρολς, που γεννήθηκε το 1877, ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, απόφοιτος γνωστού πανεπιστημίου και λάτρης της περιπέτειας. Το πρώτο του αυτοκίνητο ήταν ένα Peugeot, το μοναδικό που κυκλοφορούσε στους δρόμους του Κέμπριτζ, όπου διέμενε. Θεωρείτο ως ο καλύτερος Βρετανός οδηγός και είχε ήδη κερδίσει το πρώτο ράλλυ 1.000 μυλίων με νέο ρεκόρ ταχύτητας τα 150 χιλιόμετρα. Ο νεαρός αριστοκράτης, που διέθετε έντονο επιχειρηματικό πνεύμα, αποφάσισε να εκμεταλλευτεί τη θέση και τις διασυνδέσεις του, ιδρύοντας το 1902 την C.S. Rolls & Co., η οποία πουλούσε γαλλικά και βελγικά αυτοκίνητα σε αριστοκράτες.
Ο Ρολς ήθελε να γίνει «ο Steinway των αυτοκινήτων», να συνδέσει δηλαδή το όνομά του με την κατασκευή του καλύτερου μοντέλου που υπήρχε, όπως ακριβώς ο θρυλικός Στάινγουεϊ είχε καταφέρει με τα πιάνα του. Επίσης είχε μεγάλο πάθος με τα αερόστατα και τα αεροπλάνα, όντας ο πρώτος που πέταξε μετά επιστροφής πάνω από τη Μάγχη.
Το 1904 οι δρόμοι των δύο ανδρών διασταυρώθηκαν. Ο Ρολς είχε μάθει από έναν φίλο του, που είχε αγοράσει τη μία Royce, από τα τρία αυτοκίνητα που είχε κατασκευάσει ο Ρόις, και, αν και δύσπιστος, αποφάσισε να τον συναντήσει. Αρχικά ο 41χρονος μηχανικός δεν είδε με καλό μάτι τον νεαρό και φιλόδοξο αριστοκράτη, όμως η συνάντησή τους έμελλε να μείνει στην ιστορία. 0 Ρολς δοκίμασε το νέο αυτοκίνητο και έμεινε κατενθουσιασμένος από την ακρίβεια και την αξιοπιστία του, αναφωνώντας: «Μόλις γνώρισα τον καλύτερο μηχανικό του κόσμου». Την ίδια χρονιά υπογράφηκε η συμφωνία με την οποία ο Ρολς θα είχε τα αποκλειστικά δικαιώματα πώλησης των αυτοκινήτων που θα κατασκεύαζε ο Ρόις, με την προϋπόθεση αυτά να διαθέτουν τέσσερις κυλίνδρους και να ονομάζονται Rolls-Royce. Από τη μία η τόλμη του Ρολς, που επιθυμούσε γρήγορα, αξιόπιστα και στυλάτα αυτοκίνητα, και από την άλλη οι άριστες μηχανολογικές γνώσεις και η εμμονή στη λεπτομέρεια του Ρόις θα συνέβαλαν τα μέγιστα στην κατασκευή του τέλειου αυτοκινήτου.
Τα τρία πρώτα μοντέλα της Rolls-Royce παρουσιάστηκαν στο Σαλόνι των Παρισίων τα Χριστούγεννα του 1904, όπου κυριολεκτικά έκαναν πάταγο. Οι δύο συνεταίροι στρώθηκαν στη δουλειά, από διαφορετικό πόστο ο καθένας, για να βγαίνουν στην αγορά ακόμα πιο βελτιωμένα και αξιόπιστα μοντέλα.
Το 1907 παρουσιάστηκε το αυτοκίνητο που θα έκανε τη διαφορά. Το όνομα του πρώτου τέλειου αυτοκινήτου ήταν 40/50, όμως έμελλε να επικρατήσει ως «Silver Ghost», λόγω του χρώματος και της αθόρυβης μηχανής του. Το αμάξι αυτό κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου στο χέρι με ό,τι καλύτερο υλικό υπήρχε και συνδύαζε -αδιανόητο για τα δεδομένα της εποχής- την ταχύτητα με την άνεση.
Η επιτυχία του συγκεκριμένου μοντέλου παρακίνησε τον Ρόις να μεταφερθεί από το μαγαζάκι με τα ηλεκτρικά -η εταιρεία αυτή συνέχισε να λειτουργεί ξεχωριστά μέχρι το 1933- σε μεγάλες εγκαταστάσεις στο Ντέρμπι της Αγγλίας, όπου δούλευε νυχθημερόν για να κάνει τις βελτιώσεις του. Εργαζόταν έως και 20 ώρες τη μέρα, ενώ δεν ήταν ί1ίγες οι φορές που οι συνάδεr1φοί του τον «εξανάγκαζαν» να κάνει διαλείμματα για φαγητό. Ακόμα και όταν το 1912 υποβλήθηκε σε εγχείρηση, οπότε οι γιατροί τού έδωσαν λίγους μήνες ζωής, αυτός συνέχισε, παρά τις αντιρρήσεις τους, να πηγαίνει στο εργοστάσιο και να ελέγχει τα πάντα. Κατάφερε όμως να ζήσει μέχρι το 1933, οπότε και πέθανε από -τι άλλο;- υπερκόπωση.
Αντίθετα με τον συνεργάτη του, ο Ρολς διατήρησε κοσμικό προφίλ και ήταν παρών σε όλα τα πάρτι και τις αυτοκινητιστικές εκδηλώσεις. Όμως δεν έζησε πολύ για να γευτεί τους καρπούς της επιτυχίας, αφού το 1910 το αεροπλάνο του εξερράγη εν πτήσει και ο ίδιος βρήκε τραγικό θάνατο, σε ηλικία μόλις 33 ετών. Ήταν ο πρώτος Βρετανός που σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα.
Ένα χρόνο αργότερα δημιουργήθηκε το «Πνεύμα της ΄Έκστασης», το αγαλματίδιο που στολίζει το Ψυγείο της Rolls-Royce, το οποίο βέβαια εκνεύριζε τον Ρόις, που θεωρούσε ότι κατέστρεφε την καθαρή γραμμή του καπό. Το αγαλματίδιο αυτό τοποθετήθηκε για να αποτρέψει τους κατόχους των πολυτελών αυτών αυτοκινήτων να επικολλούν διάφορα διακοσμητικά, όπως μαύρες γάτες, αστυνομικούς και μικρούς διαβόλους.
Η μασκότ αυτή, που απεικόνιζε μια καλλονή, το φόρεμα της οποίας ανέμιζε ο αέρας, κρύβει μία τρυφερή και ρομαντική ιστορία, έναν παράνομο δεσμό. Αρχικά ήταν να επιλεγεί η Νίκη της Σαμοθράκης, όμως ο γλύπτης Τσαρλς Σάικς ήθελε κάτι πιο θηλυκό, γι’ αυτό επέλεξε τη συγκεκριμένη εικόνα εμπνευσμένος υπό την Ελέανορ Θόρντον, γραμματέα και συνάμα ερωμένη του αφεντικού του, του λόρδου Τζον Μόνταγκιου. Η νέα μασκότ τοποθετήθηκε πάνω από τα δύο κόκκινα “R” -αργότερα έγιναν μαύρα όχι ως ένδειξη πένθους για τον θάνατο του Ρόις, αλλά για να υπάρχει αρμονία με τα άλλα χρώματα του αυτοκινήτου-, τα αρχικά των δύο ιδρυτών. Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Rolls-Royce κατασκεύασε μηχανές για πολεμικά αεροπλάνα, ενώ υπολογίζεται ότι τα μισά συμμαχικά αεροπλάνα πετούσαν με κινητήρες που είχε σχεδιάσει ο Ρόις. Σήμερα η επιχείρηση έχει διαιρεθεί σε δύο επιμέρους εταιρείες: η μία κατασκευάζει αυτοκίνητα, ενώ η άλλη μηχανές για αεροπλάνα, πλοία και εταιρείες άντλησης πετρελαίου και φυσικού αερίου. Εξακολουθεί όμως πάντα να υιοθετείται η φιλοσοφία του Ρόις, που έλεγε ότι «μικρά πράγματα κάνουν την τελειότητα, όμως η τελειότητα δεν είναι μικρό πράγμα. Η ποιότητα θα παραμείνει για πολύ καιρό, ακόμη και όταν η τιμή θα έχει πια ξεχαστεί».
ΓΝΩΣΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ Ν. ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘ. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ
Εικόνα Α: https://dazeinfo.com/2018/08/27/happy-birthday-charles-rolls-cofounder-rolls-royce/
