fbpx

ΠΕΡΙ ΠΟΛΥΦΙΛΙΑΣ (ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ) | Μέρος Β’

ΠΕΡΙ ΠΟΛΥΦΙΛΙΑΣ (ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ) | Μέρος Β’

Αν οι φίλοι μας θέλουν τα ίδια πράγματα την ίδια στιγμή, είναι δύσκολο να τους ικανοποιήσουμε όλους είτε στα σχέδιά τους είτε στη δημόσια ζωή τους, στις φιλοδοξίες τους ή στην παροχή της φιλοξενίας τους.
Αν, μάλιστα, τύχει να είναι ταυτόχρονα απασχολημένοι με διαφορετικές δραστηριότητες και καταστάσεις και μας ζητούν την ίδια στιγμή ο ένας να πάμε μαζί του ταξίδι σε ξένα μέρη, ο άλλος να τον υπερασπιστούμε επειδή δικάζεται, ο άλλος, που είναι κατήγορος, να δικάσουμε μαζί του, ο άλλος να τον βοηθήσουμε στις αγορές και τις πωλήσεις του, ο άλλος να τον βοηθήσουμε στις γιορτές του γάμου του και ο άλλος να πενθήσουμε μαζί του στην κηδεία, τότε είναι

πόλη γεμάτη με θυμίαμα και με παιάνες μαζί και στεναγμούς

η πολυφιλία. Είναι αδύνατο να βρίσκεται κάποιος με όλους και άτοπο να μην είναι με κανένα, και, ωστόσο, εξυπηρετώντας έναν να δυσαρεστείς πολλούς προκαλεί στενοχώρια,

γιατί όποιος αγαπά λυπάται να τον παραμελούν.

Οι περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις φιλίες με πολλά πρόσωπα προφανώς μόνο από την άποψη του τι μπορούν να προσφέρουν αυτές οι φιλίες, και παραβλέπουν το τι απαιτούν κι αυτές με τη σειρά τους, ξεχνώντας ότι όποιος δέχεται τις υπηρεσίες πολλών για τις ανάγκες του πρέπει αντίστοιχα να παράσχει παρόμοιες υπηρεσίες σε πολλούς, όταν τις χρειάζονται.

Περιέχει την αλήθεια ο λόγος του σοφού Χίλωνα, ο οποίος, απαντώντας σε κάποιον που καυχιόταν πως δεν έχει εχθρό, είπε: “Προφανώς ούτε φίλο έχεις”. Οι έχθρες, άλλωστε, ακολουθούν από κοντά τις φιλίες και είναι συνδεδεμένες μαζί τους, επειδή πραγματικά είναι αδύνατον ο φίλος να μη συμμερίζεται τις αδικίες που υφίσταται ο φίλος του ή τη δυσφήμιση ή τη δυσμένεια· και τούτο γιατί οι εχθροί κάποιου ανθρώπου αμέσως υποβλέπουν και μισούν τον φίλο του, ενώ πολλές φορές οι άλλοι φίλοι του νιώθουν φθόνο και ζήλια και προσπαθούν να τον απομακρύνουν.
Όπως προείπε ο χρησμός που δόθηκε στον Τιμησία σχετικά με την αποικία του.

Σύντομα το σμήνος του μελισσιού σου θ’ αποδειχτεί σφήκες,

κατά παρόμοιο τρόπο, οι άνθρωποι που αναζητούν πλήθος φίλων πέφτουν χωρίς να το καταλάβουν σε σφηκοφωλιά εχθρών.
Για τους λόγους αυτούς, δεν αρμόζει να μη λογαριάζουμε κατ’ αυτό τον τρόπο την αρετή μας, συνδέοντας και διαπλέκοντάς την πότε με τον ένα και πότε με τον άλλον, αλλά (να κάνουμε το παραπάνω) μόνο με κείνους που είναι άξιοι να διατηρήσουν την ίδια συμμετοχή, δηλαδή με κείνους που μπορούν, με παρόμοιο τρόπο, ν’ αγαπούν και να συμμερίζονται.
Αυτό μάλιστα είναι το μεγαλύτερο όλων εμπόδιο της πολυφιλίας, το ότι η φιλία δημιουργείται μέσα από την ομοιότητα.
Πραγματικά, αν ακόμα και τα κτήνη ζευγαρώνουν με άλλα ανόμοια μόνο μετά από βίαιο καταναγκασμό και ζαρώνουν παράμερα και προσπαθούν θυμωμένα να ξεφύγουν το ένα από το άλλο, ενώ με ζώα του δικού τους είδους και ράτσας ζευγαρώνουν με αμοιβαία ικανοποίηση και δέχονται το σμίξιμο πρόθυμα και ευχάριστα, πώς είναι δυνατό να γεννηθεί φιλία ανάμεσα σε ανθρώπους που έχουν διαφορετικούς χαρακτήρες, ανόμοια συναισθήματα και τρόπο ζωής με διαφορετικές αρχές;
Στη συμφωνία και την αρμονία της φιλίας μας δεν πρέπει να υπάρχει κανένα στοιχείο ανόμοιο, ανώμαλο ή άνισο, αλλά, αν όλα είναι όμοια, γεννούν συμφωνία σε λόγους, σε αποφάσεις, σε απόψεις και σε αισθήματα, σαν δηλαδή να έχει διαιρεθεί μια ψυχή σε περισσότερα σώματα.

Ποιος άνθρωπος λοιπόν είναι τόσο ακαταπόνητος, τόσο μεταβλητός, τόσο πολύμορφος, ώστε να μπορεί να εξομοιώνεται με πολλούς ανθρώπους και να προσαρμόζεται;
Οι φιλίες, αντίθετα, επιδιώκουν την εξομοίωση των χαρακτήρων, των αισθημάτων, των λόγων, των ενασχολήσεων και των διαθέσεων.
Αυτά ήταν που έκανε κάποιος Πρωτέας, καθόλου τυχερός και καθόλου ενάρετος, που με μαγικά μπορούσε ν’ αλλάζει συχνά μέσα σε μια στιγμή από τη μια μορφή στην άλλη, να διαβάζει μαζί με τους λογίους, να κυλιέται στο χώμα μαζί με τους παλαιστές, να κυνηγάει μαζί με τους κυνηγούς, να μεθάει μαζί με τους μεθύσους, να συμμετέχει στις εκλογές μαζί με τους πολιτικούς, χωρίς να κατέχει εδραίο προσωπικό χαρακτήρα. Όπως λένε μάλιστα και οι φυσιοφιλόσοφοι για την άμορφη και άχρωμη ουσία και ύλη που υπόκειται κάθε πράγματος και μετατρέπεται από μόνη της, ώστε τη μια στιγμή να είναι σε διάπυρη κατάσταση, την άλλη να υγροποιείται, την άλλη να εξαερώνεται κι αμέσως πάλι να στερεοποιείται, έτσι και της πολυφιλίας θα υπόκειται κατ’ ανάγκη μια ψυχή ευεπηρέαστη, πολύμορφη, εύκαμπτη και ευμετάβολη. \
Αλλά η φιλία επιζητεί σταθερό και σίγουρο χαρακτήρα, αμετάπτωτο σε έναν τόπο και σε μιας μορφής οικειότητα.

Γι’ αυτό και ο σταθερός φίλος είναι κάτι σπάνιο και δυσεύρετο.

 

 

Μέρος Α’:http://www.lecturesbureau.gr/1/on-having-many-friends-part-a-1158/

 

 
ΗΘΙΚΑ
ΤΟΜΟΣ 3

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ

Εκδότης Οδυσσέας Χατζόπουλος



Facebook

Instagram

Follow Me on Instagram