26 Μάι Μπορούμε να ζήσουμε περισσότερο και ταυτόχρονα να μείνουμε νεότεροι; | Μέρος Α’
Όσο αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, τόσο εντονότερα
προκύπτει το ερώτημα του πώς μπορεί κανείς να αποφύγει τις
συνέπειες του γήρατος.
Το γήρας, όπως και η χρεωκοπία στην περιγραφή του Χέμινγουεϊ, μπορεί να επέλθει
με δύο τρόπους. Ο ένας γίνεται σταδιακά και ο άλλος ολοκληρωτικά. Ο αργός τρόπος
είναι κι αυτός που γνωρίζουμε: οι δεκαετίες περνούν καθώς αντιλαμβανόμαστε σιγά-
σιγά κάποιες μικρές αλλαγές ώσπου έρχεται η μέση ηλικία και παρατηρούνται τα
πρώτα σημάδια «παρακμής»: ένα όνομα που ξεχνάμε, ένας πόνος στην μέση,
κάποιες τούφες από λευκά μαλλιά στο κεφάλι και ρυτίδες γύρω από τα μάτια. Ο
γρήγορος τρόπος συμβαίνει σαν μια σειρά από ξαφνικούς κλυδωνισμούς: τα μάτια
κλείνουν, η ακοή ελαττώνεται, τα χέρια τρέμουν, ένας γοφός σπάει και η φωνή ενός
συνήθως υγιούς και εύρωστου γιατρού να λέει « Υπάρχουν κάποια σημάδια εδώ που
με ανησυχούν».
Για να πάρει κάποιος μια ιδέα του πώς συμβαίνει η γρήγορη διαδικασία του γήρατος
μπορεί να επισκεφτεί το AgeLab, στο Massachusetts Institute of Technology, στο
Cambridge και να δοκιμάσει το AGNES. Το AGNES είναι μία στολή που προκαλεί
«ξαφνικό γήρας», όπως το περιγράφει ο Joseph Coughlin, ιδρυτής και διευθυντής του
AgeLab, η οποία περιλαμβάνει κίτρινα γυαλιά, που μιμούνται την κίτρινη όψη των ματιών
σε μεγάλη ηλικία, κολάρο για την προσομοίωση της δυσκολίας κίνησης του αυχένα,
ειδικές ζώνες γύρω από τους ώμους, τους καρπούς και τα γόνατα για περαιτέρω
περιορισμό της κίνησης, μπότες γεμισμένες με ειδικό αφρό που μειώνει την αίσθηση
σταθερότητας και ειδικά γάντια που ελαττώνουν την λεπτή κινητικότητα ενώ ταυτόχρονα
προσθέτουν επιπλέον αντίσταση στις δαχτυλικές κινήσεις.
Φορώντας το κουστούμι, το οποίο μοιάζει με στολή Ρώσου αστροναύτη, αρχικά
αισθάνεται κανείς ένα επιπλέον βάρος, μείωση στις αισθήσεις και στην κινητικότητα.
Σύντομα όμως όλα αλλάζουν. Το κοστούμι σε γονατίζει και αυτό είναι κάτι που μπορεί να
γίνει εξοργιστικό. Μπορεί κανείς γρήγορα να καταλάβει τι είναι αυτό που το κάνει ένα
δυνατό όπλο ενσυναίσθησης καθώς ακόμη κι οι απλές κινήσεις χρειάζονται μεγάλη
προσπάθεια. «Πιάσε αυτή την κούπα από εκείνο το ψηλό ράφι» λέει στον συμμετέχοντα
o Coughlin και για να το πετύχει κανείς χρειάζεται αμέριστη προσπάθεια. Πρέπει να
τεντωθείς αρκετά αντί απλά να σηκώσεις το χέρι και να την πιάσεις. Η ενόχληση
αυξάνεται καθώς η μία δυσκολία διαδέχεται την άλλη. Αποκτάς την ίδια δυσαρεστημένη,
απηυδισμένη έκφραση που συναντάς σε ηλικιωμένους ανθρώπους στο μετρό. Η
συγκέντρωση που απαιτείται για την πραγματοποίηση απλών διαδικασιών εμποδίζει την
ανεμπόδιστη ροή της ζωής, στην οποία ακριβώς κρύβεται και η χαρά της ζωής.
Συνειδητοποιεί κανείς ξαφνικά λοιπόν την χαρά που προσφέρει αυτή η συνεχής
αλληλουχία απλών και ανεμπόδιστων αυθόρμητων αποφάσεων και πράξεων που
κάνουμε καθημερινά, σε αντίθεση με την σκόπιμη και επίμονη προσοχή που πρέπει να
επιδεικνύουν οι ηλικιωμένοι.
Η ενόχληση, μετά το πέρας του πρώτου μισάωρου φορώντας την στολή γίνεται θυμός:
Μα τι πάει στραβά με τον κόσμο; (ποτέ τί πάει λάθος με εμένα). Το κοστούμι μας κάνει να
συνειδητοποιήσουμε, όχι τόσο τις σωματικές δυσκολίες που προκύπτουν από το γήρας,
οι οποίες μπορεί σε ένα βαθμό να είναι και αντιμετωπίσιμες, αλλά την πνευματική
κατάπτωση που είναι στενά συνδεδεμένη με αυτό – το τίμημα του γήρατος είναι η
αδιάκοπη δυσαρέσκεια. Το θέμα, οι πράξεις καθώς και τα κίνητρα του Βασιλιά Ληρ
γίνονται ξάφνου κατανοητά. Είναι λογικό να γίνεσαι έξαλλος με την διστακτικότητα της
νεότερης κόρης σου όταν έχεις δυσκολευτεί ακόμη και να ανοίξεις τον χάρτη του ίδιου
σου του βασιλείου.
Το AgeLab έχει φτιαχτεί για να μετριάσει αυτή την δυσάρεστη εξέλιξη. Υπάρχει για να
ενθαρρύνει την δημιουργία νέων τεχνολογιών, προϊόντων και υπηρεσιών για το- όλο και
αυξανόμενο- αγοραστικό κοινό μεγάλης ηλικίας. (Κάθε 8 δευτερόλεπτα, γίνεται 73 ετών
ένας από τους baby boomers, λέει ο Coughlin)
O Coughlin , ο οποίος βρίσκεται κοντά στα 60, μοιάζει με παλιομοδίτικος Αμερικανός
μηχανικός. Έχει ξυρισμένο κεφάλι, φοράει κόκκινα χοντρά κοκάλινα γυαλιά και θυμίζει
φιγούρα από ταινία του James Bond. Η ομιλία του είναι αφοριστική και ξεκάθαρη και
χρησιμοποιεί συνεχώς στατιστικά στοιχεία για να επιβεβαιώσει τα λεγόμενά του: κάθε του
πρόταση συνοδεύεται από τον σχετικό αριθμό. «Εκεί που η επιστήμη είναι ασαφής,
ξεκινάει η πολιτική» λέει χαρακτηριστικά. «Στην νομοθεσία κάποιων πολιτειών
ηλικιωμένος οδηγός θεωρείται κάποιος στην ηλικία των 50 ενώ σε άλλες στην ηλικία των
80 – δεν γνωρίζουμε καν τί ακριβώς θεωρείται ηλικιωμένος οδηγός. Η ασάφεια είναι σαν
φαγούρα που θέλω να ξύσω. Τον τελευταίο αιώνα έχουμε δημιουργήσει το σπουδαιότερο
δώρο στην ιστορία της ανθρωπότητας – τριάντα επιπλέον χρόνια ζωής – και δεν ξέρουμε
τι να τα κάνουμε! Τώρα, λοιπόν, που μπορούμε να ζήσουμε παραπάνω, πώς μπορούμε
να σχεδιάσουμε πώς θα περάσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας;»
«Μιλάμε για επανεξέταση και επαναπροσδιορισμό του 1/3 της ενήλικης ζωής μας! Το
μεγαλύτερο επίτευγμα στην ιστορία της ανθρωπότητας και το μόνο που μπορούμε να
πούμε είναι ότι θα χρεοκοπήσει το Medicare (Ασφαλιστικό σύστημα); Γιατί δεν
χρησιμοποιούμε αυτό το 1/3 ώστε να δημιουργήσουμε νέες ιστορίες και νέες συνήθειες
για τους ανθρώπους ενώ μεγαλώνουν;»
Το κοστούμι AGNES είναι ένας από τους πολλούς εξοπλισμούς – «cool παιχνίδια» όπως
αποκαλούνται- που μπορεί κανείς να βρει στα γυάλινα δωμάτια και τους διαδρόμους του
AgeLab, έτοιμα για τους επισκέπτες-συγγραφείς ή για ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες.
Το AgeLab έχει επαναφέρει την αιώνια αλήθεια ότι η ταυτότητα είναι μεγαλύτερης
σημασίας για τον άνθρωπο από την χρηστικότητα. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να
ανακουφίσει κανείς τους ηλικιωμένους έχει μια σχεδόν κωμική προσέγγιση με προϊόντα
που ενώ σχεδιάζονται για την ανυπόμονη νέα γενιά (millennials), στην πραγματικότητα
ταιριάζουν καλύτερα στους ευέξαπτους ηλικιωμένους (baby boomers). Τα καλύτερα
βοηθήματα ακοής μοιάζουν με ακουστικά και η πιο αποτελεσματική συσκευή έκτακτης
ανάγκης είναι αυτή που μοιάζει με το i-phone.
Τέτοιες απροσδόκητες συγκλίσεις έχουν συμβεί ξανά στο παρελθόν. Ολόκληρα χωριά για
συνταξιούχους έχουν δημιουργηθεί με βάση ένα γήπεδο γκολφ, όχι απαραίτητα επειδή οι
ηλικιωμένοι αγαπούν το γκολφ αλλά επειδή τους αρέσει να χρησιμοποιούν τα ειδικά
αμαξίδια καθώς τους βοηθούν στις μετακινήσεις τους, όπως επισημαίνει ο Coughlin.
Αυτός ο τύπος «εξαρμογής» έχει πλέον επιταχυνθεί. Τα TaskRabbit, Uber και Rent the
Runway –υπηρεσίες που παρέχονται άμεσα για συγκεκριμένες καταστάσεις- είναι τέτοια
δείγματα καθώς αποδεικνύονται πολύτιμα για τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας.
«Το κυρίαρχο πρότυπο είναι ότι οι ηλικιωμένοι δεν συμπαθούν τις νέες τεχνολογίες», λέει
ο Coughlin, «όμως δείτε τον φούρνο μικροκυμάτων! Οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας
έχουν ελλείψεις στην διατροφή τους. Έτσι ενώ οι millennials το θέλουν για την άνεση
τους, οι boomers το χρειάζονται για τους υπερήλικες γονείς τους ή ακόμη και για τον
εαυτό τους».
Ακολουθεί β’ μέρος
ΠΗΓΗ: www.newyorker.com
www.newyorker.com/magazine/2019/05/20/can-we-live-longer-but-stay-younger?fbclid=IwAR2xW11oEiZdnUN_kh_A-_paDI4jRtFePtFSOlANhwJ6J
Εικόνα: https://gr.pinterest.com/pin/513903007469791857/
Εικόνα Β: https://ablersite.org/2011/10/01/agnes-the-age-suit/
