15 Μαρ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ ΑΪΝΣΤΑΪΝ (CARLOS CALLE)
Όταν γεννήθηκε η αδελφή του Αϊνστάιν η Μάγια, ο μικρός Άλμπερτ, που τότε ήταν δύο χρόνων, νόμισε ότι το μωρό ήταν ένα καινούριο παιχνίδι και ρώτησε τη μητέρα του που ήταν οι ρόδες. Η Μάγια πέθανε από αρτηριοσκλήρωση του εγκεφάλου το 1951 στο σπίτι του αδελφού της στο Πρίνστον, όπου είχε πάει να μείνει μαζί του το 1939, δυο χρόνια αφότου είχε μεταναστεύσει στις ΗΠΑ για να διαφύγει από τους Ναζί. Ο Αϊνστάιν δεν έδειχνε να συγκινείται από τον θάνατο των αγαπημένων του, αλλά όταν έφυγε η αδελφή του, είπε σε έναν φίλο ότι η Μάγια του έλειπε περισσότερο απ’ όσο φανταζόταν.
Ο Αϊνστάιν παντρεύτηκε δύο φορές, πρώτα με τη Μιλέβα Μάριτς, μια μελαγχολική και κάπως προβληματική συνάδελφο φυσικό από τη Σερβία που ήταν συμφοιτήτριά του στη Ζυρίχη, και αργότερα, μετά τα σαράντα του, με την πρώτη ξαδέλφη του, την Έλσα Λόβενταλ.
Κύριε καθηγητά, είχατε αδέλφια;
Είχα μια πολυαγαπημένη αδελφή, τη Μάγια.
Είχατε στενές σχέσεις;
Ναι, είχαμε πολύ στενές σχέσεις. Μεγαλώσαμε μαζί στο Μόναχο και όλη μας τη ζωή κάναμε καλή παρέα. Έμενε μαζί μας στο Πρίνστον τα τελευταία δώδεκα χρόνια της ζωής της. Κάθε βράδυ της διάβαζα όσο η αρρώστια της χειροτέρευε, γιατί είχε διαύγεια στο μυαλό για πολύ καιρό. Χρειάστηκε να υπομείνω στωικά τον θάνατό της, αφού ο απόμακρος Θεός μου κάνει ακόμα πιο δύσκολες αυτές τις καταστάσεις . Ήταν η έμπιστή μου στα φοιτητικά μου χρόνια όταν φλέρταρα την πρώτη γυναίκα μου, τη Μιλέβα, αφού οι γονείς μου διαφωνούσαν σφοδρά, και ως ένα βαθμό σωστά, γι’ αυτή τη σχέση. Η μητέρα μου ειδικά είχε δυσκολευτεί πολύ με αυτό .
Ήταν πολύ αυστηρή η μητέρα σας όταν μεγαλώνατε;
Δεν ήταν υπερβολικά αυστηρή, αλλά ασχολούνταν πολύ με την εκπαίδευσή μας. Το μεγάλο δώρο που έκανε στα παιδιά της ήταν η μουσική, και χάρη στη μητέρα μου έμαθα να την εκτιμώ. Πάντα με υποστήριζε σε ό,τι κι αν έκανα, με μοναδική εξαίρεση τη σχέση μου με τη Μιλέβα. Η Μιλέβα ήταν έξυπνη σύντροφος – περνούσα ατελείωτες ώρες μαζί της μελετώντας και συζητώντας για φυσική. Ο γάμος μας ήταν ευτυχισμένος για μερικά χρόνια, όμως τα πράγματα χειροτέρεψαν για μας, κυρίως εξαιτίας της δουλειάς μου. Χωρίσαμε τους δρόμους μας όσο τα παιδιά μας ήταν ακόμα μικρά, κάτι που επηρέασε τη ζωή τους. Ίσως οι άνθρωποι του είδους μου δεν πρέπει να παντρεύονται και να κάνουν παιδιά.
Μιας και μιλάμε για κάποιες από τις γυναίκες που στάθηκαν σημαντικές για σας, υπάρχουν άλλες που θα θέλατε να αναφέρετε;
Η δεύτερη γυναίκα μου, η Έλσα, ήταν ένας από τους σημαντικότερους ανθρώπους στη ζωή μου. Ήταν μια ακούραστη συμπαραστάτρια που με περιποιόταν τις αρκετές φορές που αρρώστησα. Διαχειριζόταν το σπιτικό μας με απόλυτη μεθοδικότητα, ενώ ο αδιάφορος άντρας της είχε μυαλό μόνο για τη δουλειά. Όταν ταξιδεύαμε μαζί, ήμουν μια βαλίτσα που εκείνη την τακτοποιούσε πάντα, σε μια μάταιη προσπάθεια να βελτιώσει κάτι πάνω μου. Μετά τον θάνατό της εγώ έγινα κάτι σαν γεράκος, γνωστός κυρίως για το ότι δεν φορούσα κάλτσες , που με εμφάνιζαν σε ειδικές περιπτώσεις σαν κάτι αξιοπερίεργο. Πρέπει επίσης να αναφέρω τη γραμματέα μου, την Έλεν Ντούκας, και τη θετή κόρη μου, τη Μάργκοτ. Μαζί με την Έλσα μου έδωσαν τις βάσεις για να κυνηγήσω πεισματικά τη θεωρία ενοποιημένου πεδίου χωρίς να χρειάζεται να νοιάζομαι για τα πεζά και καθημερινά. Και, τέλος, ήταν και οι κοπέλες της νιότης μου – πρέπει να τις ευχαριστήσω, μα χωρίς να πω ονόματα, για τις ευτυχισμένες μέρες που πέρασα παρέα τους, παίζοντας μουσική και απολαμβάνοντας τη ζωή.
Συζητώντας με τον Αϊνστάιν
CARLOS CALLE
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΟΠΤΡΑ
Εικόνα: https://www.behance.net/gallery/30418283/Vector-Potrait-Albert-Einstein
