05 Μάι Όταν η μουσική γίνεται «μονοπάτι» για την ευτυχία των ανθρώπων
Πνεύμα που για να εισδεχθείς πρέπει να κάνεις άλμα πάνω από τη συγκίνηση. Και να’ χεις τη ψυχή σου στα δάχτυλα, στα ρουθούνια, στα χείλη. Από κει μιλάει ο κόσμος.
Οδυσσέας Ελύτης
Η ευτυχία του καθενός μας από τη συμμετοχή του στην τέχνη της μουσικής, όποια μορφή και αν παίρνει αυτή η συμμετοχή, δεν έχει να κάνει μόνο με την τέρψη, την δηλαδή που συχνά «γεννούν» μέσα μας οι μουσικοί ήχοι. Έχει να κάνει και με την πνευματικότητα που αναπτύσσεται (ή θα έπρεπε να αναπτύσσεται) «μέσα» μας.
Η ανάπτυξη της πνευματικότητας μας από την προσέγγιση, ακρόαση ή μελέτη μουσικών έργων με μουσικά και έξω μουσικά – ανθρωποκεντρικά «μηνύματα», είναι κάτι που για να συμβεί χρειάζεται σχετική ωριμότητα. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι πνευματικά και συναισθηματικά για να δεχτούμε αυτή τη διάσταση ευτυχίας μέσα από την ενασχόληση μας με την τέχνη της μουσικής. Παράγοντας ή ακούγοντας μουσική.
Αν και χρειάζεται λοιπόν ένας βαθμός ωριμότητας για να επικοινωνήσει το άτομο με την πνευματικότητα που «κρύβει» μέσα της η μουσική, η σταδιακή «αποκάλυψη» αυτής της πνευματικότητας δεν είναι άλλη από αυτό που προσδοκά , καθένας να δει μέσα του και σχετίζεται με το πώς «οραματίζεται» τον εαυτό του.
Η μουσική προσφέρεται για να φανταστούμε τον εαυτό μας καλύτερο, δοτικό, ανθρώπινο. Να «απεικονίσουμε» νοερά ανθρωπισμό, κι έτσι να βάλουμε τις βάσεις για να γίνει αυτός πραγματικότητα.
Συχνά γινόμαστε αυτό που σκεφτόμαστε, ή αυτό που «πλάθουμε» με τη φαντασία μας. Εξ’ άλλου το υποσυνείδητο δεν είναι σε θέση να διακρίνει ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό. Γι’ αυτό και τα «όνειρα ζωής», αν τα πιστέψουμε και «δουλέψουμε» γι’ αυτά, συνήθως πραγματοποιούνται.
Η πνευματικότητα η «γεννημένη» από οποιαδήποτε μορφή τέχνης, έχει αξία λοιπόν αν κυριαρχείται από το στοιχείο της ανθρωπιάς. Από το στοιχείο της πανανθρώπινης αγάπης που «εδράζεται» στην αγάπη προς τον εαυτό.
Καθένας «ακούει» τη μουσική με τη δική του ψυχή, με το δικό του συναισθηματικό κόσμο. Είναι σημαντικό όμως να «ακούμε» με το «βλέμμα» προς τον άνθρωπο. Δυστυχισμένοι αυτοί που προσλαμβάνουν τη μουσική μόνο με την αίσθηση της ακοής. Γιατί συνήθως ακούνε μόνο τον «τεχνίτη» μουσικό, όχι και τον άνθρωπο!
Με απλό συλλογισμό, η χαρά από την ανάπτυξη της πνευματικότητας έρχεται όταν ακούμε τη μουσική, με τα «αυτιά» της ψυχής. Όταν δεν ακούμε μόνο τα μουσικά όργανα και τους τραγουδιστές, αλλά «αφουγκραζόμαστε» μέσα από το μουσικό αποτέλεσμα, την κοινωνία, τη εξουσία, τα «δεσμά», την ελευθερία, την αγάπη, τον άλλο. Όταν «ακούμε» τις παραδόσεις, τα βιώματα, τις «ζωές» από το παρελθόν ή το τώρα, ανθρώπων που βρίσκονται κοντά ή ακόμα και πολύ μακριά μας. Τότε η μουσική ξεφεύγει από την «υλική» της διάσταση και γίνεται πνεύμα, γίνεται αποτύπωση ανθρώπινων βιωμάτων.
Το πνευματικό στη μουσική, παραφράζοντας τον «Αλχημιστή» του Κοέλο, είναι ο «θησαυρός» που καταφέρνουν κάποιοι και βρίσκουν μέσα τους, με αφορμή τη γόνιμη επαφή με τη μουσική και τη ζωή γενικότερα, έτσι που θέλουν μετά να γίνουν καλύτεροι απ’ ό, τι ήταν μέχρι τότε. (Καλύτεροι όχι απαραίτητα ως μουσικοί, αλλά ως άνθρωποι). Και καθώς αυτοί γίνονται καλύτεροι, τα πάντα γύρω τους γίνονται καλύτερα. Αλλιώς μιλάμε για μια «ακαδημαϊκή» πνευματικότητα, στείρα, χωρίς ανθρωπιστικές προεκτάσεις.
Το «πλησίασμα» του περιεχομένου της πνευματικότητας που «πηγάζει» από τη μουσική δεν θέλει ούτε πολύ σύνθετες λογικές προσέγγισης, ούτε ιδιαίτερα απλοποιημένες. Πνευματικός άνθρωπος στο πλαίσιο των μουσικών δράσεων ή εξαιτίας αυτών, είναι εκείνος που «μοιράζεται τον κόσμο με τους άλλους και τους παροτρύνει να πραγματωθούν». Γι’ αυτό και δεν κρ΄υβει κανένα από τα εφόδια του.
Είναι εκείνος που παρ’ ότι γνωρίζει για την «άβυσσο» των ανθρώπινων ψυχών, δεν τρομάζει, δε δειλιάζει να επικοινωνεί, να συνδιαλέγεται, να εμπνέει, «να παρακινεί το διπλανό του, επειδή είναι κι αυτός ένας τρόπος να κεντρίζει τον εαυτό του».
Για το πνεύμα , για το «θεμέλιο» δηλαδή της πνευματικότητας, ο Γιάννης Τσαρούχης έχει γράψει: «Λυπούμαι κάθε άνθρωπο που υποφέρει.Και θα έκανα ό, τι περνάει από το χέρι μου να μην υποφέρει. Τα μόνα όπλα που κατέχει ο άνθρωπος για τη μείωση του πόνου είναι το πνεύμα και η επιστήμη. Δύο πράγματα δηλαδή που είναι σήμερα στην υπηρεσία κατώτερων συμφερόντων. Χωρίς ηθική επανάσταση καμιά αλλαγή συστήματος δεν μπορεί να καλυτερεύσει τη ζωή μας. Σήμερα επιστήμη και πνεύμα είναι στην υπηρεσία του κεφαλαίου. Η επιστήμη και η τέχνη που δουλεύουν για τον άνθρωπο, περιφρονούνται».
Όμως, ας μη ξεχνάμε πως, «η ψυχή του κόσμου τρέφεται από την ευτυχία των ανθρώπων». Ένας «δρόμος» προς την ευτυχία αυτή είναι η καλλιέργεια της πνευματικότητας μας. Μέσα από τη μουσική, οποιαδήποτε άλλη μορφή τέχνης ή τις επιστήμες. Κυρίως όμως μέσα από τη «σπουδή» – με ανθρωποκεντρική θέληση- της σπουδαιότερης των τεχνών. Της «τέχνης της ζωής».
«Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ»
Εκδόσεις ΓΡΗΓΟΡΗ
Εικόνα: https://gr.pinterest.com/pin/135459901282203266/