04 Φεβ ΠΕΡΙ ΠΟΛΥΦΙΛΙΑΣ (ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ) | Μέρος Α’
Είναι αδύνατον, άλλωστε, ν’ αποκτήσει κάποιος είτε πολλούς δούλους είτε πολλούς φίλους με μικρό νόμισμα.
Ποιο είναι λοιπόν το νόμισμα της φιλίας;
Είναι η καλή διάθεση και η γενναιοδωρία συνδυασμένες με την αρετή, από τα οποία τίποτα πιο σπάνιο δεν διαθέτει η φύση.
Όχι όπως συνηθίζεται σήμερα, που πολλοί αποκτούν τον τίτλο του φίλου πίνοντας ένα και μοναδικό ποτήρι μαζί ή παίζοντας μαζί σφαίρα ή κύβους ή περνώντας μια βραδιά κάτω από την ίδια στέγη, και μαζεύουν φιλίες από τα πανδοχεία, την παλαίστρα και την αγορά.
Η αληθινή φιλία αναζητά τρία πράγματα πάνω απ’ όλα, την αρετή ως κάτι ωραίο, την οικειότητα ως ευχάριστο και τη χρησιμότητα ως αναγκαίο.
Κανένα πλοίο, άλλωστε, δεν ρίχνεται στη θάλασσα, για να συναντήσει τόσες καταιγίδες, ούτε οι άνθρωποι, όταν υψώνουν προστατευτικά τείχη για οχυρά και φράγματα και κυματοθραύστες για τα λιμάνια, δεν προσδοκούν κινδύνους τόσο πολλούς και τόσο μεγάλους, σαν εκείνους για τους οποίους η φιλία, σωστά και σίγουρα δοκιμασμένη, υπόσχεται καταφύγιο και προστασία.
Για τούτο λοιπόν πρέπει να μη δεχόμαστε εύκολα τυχαίες γνωριμίες και να μη συνδεόμαστε στενά μαζί τους, ούτε πρέπει να κάνουμε φίλους εκείνους που μας κυνηγούν, αλλά θα πρέπει μάλλον να κυνηγάμε εμείς εκείνους που αξίζουν να είναι φίλοι. Δεν πρέπει, άλλωστε, κανείς σε καμιά περίπτωση να επιλέγει αυτό που μπορεί να κατακτηθεί εύκολα. Αντίθετα, πρέπει να ξεπερνάμε ή να παραμερίζουμε τις κολλιτσίδες και τα βάτα που γαντζώνονται πάνω μας και να συνεχίζουμε τον δρόμο προς την ελιά και το αμπέλι.
Έτσι, είναι πάντα καλό να μη συνδεόμαστε στενά με τον άνθρωπο που μας περιμένει με ανοιχτές αγκάλες, αλλά από δική μας πρωτοβουλία ν’ αγκαλιάζουμε εκείνους που εγκρίνουμε ως άξιους προσοχής μας και ως ωφέλιμους.
Όπως λοιπόν και ο Ζεύξις, όταν κάποιοι τον κατηγόρησαν ότι ζωγραφίζει αργά, αποκρίθηκε “Παραδέχομαι ότι μου παίρνει πολύ χρόνο, γιατί θα κρατήσει και πολύ χρόνο”,
έτσι είναι απαραίτητο να διατηρούμε τη φιλία και την οικειότητα με το να τις υιοθετούμε, μόνο αφού έχουμε αναλώσει πολύ χρόνο για να τις κρίνουμε.
Είναι λοιπόν αλήθεια ότι, ενώ δεν είναι εύκολο να κρίνουμε μεγάλο αριθμό φίλων, είναι ωστόσο εύκολο να κάνουμε συντροφιά με πολλούς ταυτόχρονα, ή μήπως και τούτο είναι αδύνατο;
Η απόλαυση, βέβαια, της φιλίας βρίσκεται στην οικειότητά της και το πιο ευχάριστο μέρος της βρίσκεται στη συναναστροφή και στην καθημερινή συντροφικότητα.
Είναι φανερό τώρα ότι αυτό που ονομάζεται πολυφιλία προκαλεί το αντίθετο αποτέλεσμα.
Η φιλία, δηλαδή, φέρνει τους ανθρώπους κοντά και τους κρατά ενωμένους σε στενή συντροφικότητα μέσω της συνεχούς επαφής και της φιλοφροσύνης
όπως της συκιάς ο χυμός δένει και πήζει το λευκό γάλα
σύμφωνα με τον Εμπεδοκλή (γιατί τέτοια είναι η ενότητα και το δέσιμο που θέλει να επιτύχει η αληθινή φιλία) · από την άλλη όμως, το να έχει κάποιος πλήθος φίλων προκαλεί διάσπαση της ενότητας, διαχωρισμό και απομάκρυνση, αφού το άτομο καλείται από δω και από κει και μεταφέρει την προσοχή του πότε στον έναν και πότε στον άλλον, κι έτσι εμποδίζεται η μείξη και η στενή σύνδεση της εύνοιας στην οικειότητα που πλάθεται γύρω από τη φιλία και παίρνει σταθερή μορφή. Αυτό υποδηλώνει αμέσως και την ανισότητα που πρέπει να υπάρχει σχετικά με τις υπηρεσίες που πρέπει να προσφέρει κάποιος, και τη δύσκολη θέση στην οποία έρχεται αυτός, αφού τα χρήσιμα στοιχεία της φιλίας γίνονται άχρηστα με το να έχει κάποιος πολλούς φίλους. Άλλωστε,
η φροντίδα διαφορετικών ανθρώπων προκαλεί διαφορετική συμπεριφορά.
Ούτε, δηλαδή, οι φύσεις μας ρέπουν προς την ίδια κατεύθυνση με τις ορμές μας ούτε συναντάμε καθημερινά το ίδιο είδος τύχης· οι περιστάσεις επίσης που παρακινούν τις διάφορες πράξεις μας, όπως κι οι άνεμοι, είναι ευνοϊκές για την πορεία κάποιων (φίλων) ενώ είναι ενάντιες για άλλους.
Μέρος Β’: http://www.lecturesbureau.gr/1/on-having-many-friends-part-b-1159/
ΗΘΙΚΑ
ΤΟΜΟΣ 3
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ
Εκδότης Οδυσσέας Χατζόπουλος
Εικόνα: http://www.drmattmorris.com/wp-content/uploads/2015/09/58aced8a.jpg.650x650_q85.jpg
