Στην πράξη, όλο σχεδόν το ενδοκρινικό σύστημα ρυθμίζεται από την ινσουλίνη. Ο Διαβήτης Τύπου 2 είναι αναστρέψιμος

05 Νοέ Στην πράξη, όλο σχεδόν το ενδοκρινικό σύστημα ρυθμίζεται από την ινσουλίνη. Ο Διαβήτης Τύπου 2 είναι αναστρέψιμος

EIKONA: Αντίσταση στην ινσουλίνη: Η ινσουλίνη λειτουργεί σαν κλειδί που επιτρέπει την είσοδο της γλυκόζης στα κύτταρα. Αριστερά φυσιολογικός μηχανισμός απορρόφησης ζαχάρου: η ινσουλίνη (μπλε σφαίρα) ενεργοποιεί την είσοδο του ζαχάρου (λευκοί κόκκοι) στο εσωτερικό ενός κυττάρου. Δεξιά παρά την ύπαρξη ινσουλίνης ο μηχανισμός απορρόφησης παραμένει κλειστός και δεν επιτρέπει την είσοδο του ζαχάρου. Προσαρμοσμένο από Scientific Animations CC BY-SA 4.0. 

Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που λειτουργεί σαν κλειδί και επιτρέπει την είσοδο της γλυκόζης (ζάχαρο) στα κύτταρα.

Ένας από τους βασικούς ρόλους της ινσουλίνης, είναι να ρίχνει τα επίπεδα του σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα. Όταν τρώμε κάτι, το σάκχαρο στο αίμα ανεβαίνει. Καθώς τα επίπεδα γλυκόζης αυξάνονται στο αίμα, το πάγκρεας απελευθερώνει ινσουλίνη που προωθεί τη γλυκόζη από το αίμα προς το εσωτερικό των κυττάρων του οργανισμού.

Αυτή η διαδικασία επιτρέπει στον ανθρώπινο οργανισμό να διατηρεί τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα μέσα σε ένα συγκεκριμένο εύρος (75 – 110 mg/dL), υπό φυσιολογικές συνθήκες.

Το πόσο εύκολα ανταποκρίνονται τα κύτταρα στο σήμα της ινσουλίνης, ώστε να προσλάβουν τη γλυκόζη, ονομάζεται ευαισθησία στην ινσουλίνη.

Ωστόσο, η κατανάλωση υψηλά επεξεργασμένων τροφών και απλών υδατανθράκων αυξάνει την έκκριση της ινσουλίνης. Τα κύτταρα του οργανισμού αρχίζουν σταδιακά να μειώνουν την ευαισθησία τους και να μην ανταποκρίνονται στις εντολές της ινσουλίνης.

Όταν τα κύτταρα ανταποκρίνονται με δυσκολία και χρειάζονται όλο και μεγαλύτερες ποσότητες ινσουλίνης για να προσλάβουν γλυκόζη, τότε έχουμε αντίσταση στην ινσουλίνη. Πρόκειται για μια κατάσταση, όπου τα κύτταρα αντιστέκονται στην εντολή της ινσουλίνης να απορροφήσουν τη γλυκόζη από το αίμα.

Όσο τα κύτταρα του οργανισμού αντιστέκονται στην ινσουλίνη, τόσο το πάγκρεας χρειάζεται να απελευθερώνει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες για να διατηρήσει τα επίπεδα του ζαχάρου εντός των φυσιολογικών ορίων.

Αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης, προωθούν τη φλεγμονή και την εμφάνιση διαβήτη, ενώ έχουν συσχετιστεί με πληθώρα αυτοάνοσων και χρόνιων νοσημάτων.

Η Ινσουλίνη Είναι μια από τις Σημαντικότερες Ορμόνες στο Ανθρώπινο Σώμα

Πέρα από το ρόλο της στην διατήρηση σταθερών επιπέδων σακχάρου στο αίμα μας, όπως προαναφέρθηκε, ρυθμίζει την παραγωγή ενέργειας, τις καύσεις του λίπους και έχει πολλές επιπρόσθετες λειτουργίες στον οργανισμό μας.

Η αποκατάσταση της φυσιολογικής δράσης της ινσουλίνης μπορεί στις περισσότερες περιπτώσεις διαβήτη τύπου 2 να οδηγήσει σε αναστροφή της νόσου και φυσιολογικά επίπεδα ζαχάρου.

Τρόπος Ζωής, Διατροφή & Διαβήτης 

Το ανθρώπινο είδος για εκατομμύρια χρόνια και μέχρι μόλις μερικές δεκαετίες πριν, επιβίωσε σε ένα περιβάλλον όπου η τροφή ήταν σπάνια και έπρεπε να καταβάλει σημαντικό σωματικό έργο για να την βρει. Αυτός είναι και ο λόγος που το ορμονικό μας σύστημα είναι γενετικά προγραμματισμένο να λειτουργεί καλύτερα με τροφές που έχουν μεγάλη θρεπτική αξία, αλλά χαμηλή θερμιδική απόδοση.

Ο σύγχρονος άνθρωπος κινείται όλο και λιγότερο, ενώ καταναλώνει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες υψηλά επεξεργασμένων τροφών, επιδεινώνοντας την αντίσταση στην ινσουλίνη. Αντιθέτως, η σωματική άσκηση αυξάνει την απορρόφηση της γλυκόζης στα κύτταρα, ρίχνει τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα και μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής προάγει με πολλαπλούς μηχανισμούς την ανάπτυξη διαβήτη^[1-3]:

• Υψηλά επεξεργασμένες τροφές.
• Χαμηλή σωματική άσκηση.
• Ελλείψεις βιταμινών και μικροθρεπτικών συστατικών.
•  Διαβίωση σε κλειστούς χώρους που συνδέεται με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D.
• Αλλοίωση της μικροβιακής χλωρίδας (κατάχρηση αντιβιοτικών, συντηρητικά τροφίμων, υπέρ-κατανάλωση ζάχαρης και αλκοόλ).
• Στρες (αυξημένα επίπεδα ορμονών του στρες όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη προάγουν την αντίσταση στην ινσουλίνη).

Η συνήθης προσέγγιση είναι η λήψη φαρμακευτικής αγωγής με στόχο την μείωση των επιπέδων του ζαχάρου στο αίμα και την καθυστέρηση της εμφάνισης των επιπλοκών από τη νόσο.

Παρότι οι φαρμακευτικές προσεγγίσεις επιτυγχάνουν σε κάποιο βαθμό τον έλεγχο των επιπέδων του ζαχάρου, δεν γίνεται να αποκαταστήσουν την πληθώρα μεταβολικών διαταραχών που αναπτύσσονται στο διαβήτη. Επιπρόσθετα, η πλειοψηφία των φαρμακευτικών αγωγών προάγει περαιτέρω την έκκριση ινσουλίνης και επιδεινώνει το φαινόμενο της αντίστασης.

Δυστυχώς δεν έχει δοθεί αρκετή βαρύτητα στην αντιμετώπιση των αναστρέψιμων παραγόντων που προκαλούν το διαβήτη. Αυτή η προσέγγιση, ενισχύεται από την πεποίθηση ότι ο διαβήτης τύπου 2 είναι μη αναστρέψιμος και απαιτείται συνεχής ενίσχυση της φαρμακευτικής αγωγής για να αντιμετωπιστεί η σταδιακή επιδείνωση της λειτουργίας του παγκρέατος.

Ωστόσο, στοιχεία από πολυάριθμες μελέτες σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, δείχνουν ότι εντατικές παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής και διατροφής, που συνοδεύονται από απώλεια βάρους, βελτιώνουν τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα, μειώνουν την ανάγκη φαρμακευτικής παρέμβασης και επιφέρουν ύφεση του διαβήτη.

Ένας επιπρόσθετος λόγος είναι και το γεγονός ότι οι μεταβολικές διαταραχές του διαβήτη και του προ-διαβήτη δεν είναι άμεσα αντιληπτές από το άτομο ως συμπτώματα που οφείλονται στη νόσο.

Συμπτώματα που προκαλεί ο διαβήτης:

• Εκνευρισμός και επιθετικότητα
• Έντονη κόπωση
• Αδυναμία
• Υπνηλία και μειωμένη διαύγεια
• Στυτική δυσλειτουργία ή ανικανότητα
• Έντονη πείνα
• Δυσκοιλιότητα και πεπτικές διαταραχές
• Συχνουρία
• Θολή όραση
• Καθυστέρηση στην επούλωση των πληγών
• Μουδιάσματα και “τσιμπήματα” σε χέρια και πόδια
• Μυκητιάσεις
• Δερματικά προβλήματα (χλωμή όψη, φαγούρα, το δέρμα γίνεται πιο σκούρο σε κάποια σημεία του σώματος, όπως οι μασχάλες και η βουβωνική περιοχή)
• Εφιάλτες ή και πρόκληση κλάματος στον ύπνο
• Πονοκέφαλοι
• Ταχυκαρδία
• Αυξημένη εφίδρωση

Τα παραπάνω συμπτώματα γίνονται συχνά αντιληπτά ως “φυσιολογικές” εκδηλώσεις του οργανισμού που εμφανίζονται λόγω ηλικίας, υπερβολικής εργασίας, στρες ή και κακής πέψης μετά από ένα βαρύ γεύμα. Έτσι σπάνια γίνονται αντιληπτά από τον ασθενή ως συμπτώματα που οφείλονται στο διαβήτη.

Ο Διαβήτης Τύπου 2 είναι Αναστρέψιμος 

Νέα στοιχεία ενισχύουν τη θέση ότι ο διαβήτης τύπου 2 είναι αναστρέψιμος, με την εφαρμογή εντατικής ιατρικής παρέμβασης στον τρόπο ζωής και διατροφής. Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The Lancet, οι ερευνητές συνέκριναν την πορεία ασθενών που λάμβαναν μόνο φαρμακευτική αγωγή, με την πορεία ασθενών που ακολούθησαν παράλληλα με τη φαρμακευτική αγωγή και εντατικό πρόγραμμα αλλαγής της διατροφής και του τρόπου ζωής.

Η ομάδα των ασθενών με την παρέμβαση στον τρόπο ζωής και διατροφής, εμφάνισε σημαντικά καλύτερη εικόνα, σε σχέση με την ομάδα που λάμβανε μόνο φαρμακευτική αγωγή.

Μετά από 12 μήνες στην ομάδα των ασθενών με την εντατική παρέμβαση στη διατροφή και στον τρόπο ζωής παρατηρήθηκαν:

• Ύφεση του διαβήτη στο 61% των ατόμων.
• Σημαντική απώλεια βάρους (12 kg κατά μέσο όρο).
• Ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης στο 71% των ατόμων, χωρίς την ανάγκη λήψης φαρμακευτικής αγωγής.
• Βελτίωση στην ποιότητα ζωής.
• Μείωση του αριθμού λήψης φαρμάκων από 3 κατά μέσο όρο, στην αρχή του προγράμματος, σε 1 στο τέλος του προγράμματος.

Στην ομάδα που λάμβανε μόνο φαρμακευτική αγωγή, μετά από 12 μήνες παρατηρήθηκαν:

• Ύφεση του διαβήτη στο 12% των περιπτώσεων.
• Τρεις φορές μικρότερη απώλεια βάρους, σε σχέση με την ομάδα παρέμβασης (4 kg κατά μέσο όρο).
• Πέντε άτομα από τα 70 παρουσίασαν σοβαρές παρενέργειες από τη φαρμακευτική αγωγή και χρειάστηκε να νοσηλευτούν εξ αιτίας αυτών.
• Αύξηση του αριθμού λήψης φαρμάκων από 3 κατά μέσο όρο, στην αρχή του προγράμματος, σε 5 στο τέλος του προγράμματος.

Παρόμοια αποτελέσματα και αναστροφή του διαβήτη τύπου 2, έχουν επιτευχθεί και σε άλλες μελέτες με παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής και διατροφής.