fbpx

Ο κακός άνθρωπος, υποσυνείδητα, δεν μπορεί να αντέξει τον ίδιο του τον εαυτό . Και γι’ αυτό πασχίζει διαρκώς να γεμίζει το κενό

Ο κακός άνθρωπος, υποσυνείδητα, δεν μπορεί να αντέξει τον ίδιο του τον εαυτό . Και γι’ αυτό πασχίζει διαρκώς να γεμίζει το κενό

Είναι γεγονός ότι ο σύγχρονος πολιτισμός, που δίνει έμφαση στις θετικές επιστήμες, -και κυρίως στην οικονομία-, και στην τεχνολογία, όχι με ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό, με γνώμονα δηλαδή τη βελτίωση των αντικειμενικών συνθηκών ζωής, αλλά ένα ασύμμετρο και στερούμενο κοινωνικής ηθικής κέρδος, φαίνεται να προάγει μορφές του «κακού ανθρώπου» και ήθη που υλοποιούν τη βία, την απληστία, τον ανταγωνισμό. Και στις ανθρώπινες σχέσεις, τη ζήλεια, τον δόλο και την πανουργία.

Έναν δηλαδή κώδικα «απαξιών», με τις οποίες-πιστεύεται  ότι- διασφαλίζεται η επικράτηση, η επιτυχία, η επαγγελματική, οικονομική και κοινωνική άνοδος του ατόμου. Αυτοί οι κώδικες φαίνεται να υλοποιούνται σε όλα τα επίπεδα της ζωής, ακόμα και στις μικροκλίμακες της καθημερινότητας, εμποτίζοντας ωστόσο με τοξίνες τόσο τον δράστη όσο και τα θύματά του. Και μάλλον περισσότερο αποτελεσματικά τον δράστη, καθώς τον κρατούν συνεχώς σε νοσηρή ψυχική ένταση τόσο να σχεδιάσει το κακό, ώστε να είναι αποτελεσματικό, όσο και να αντέξει τον ίδιο του τον εαυτό, που βρίσκεται διαρκώς εκτεθειμένος σε μια τοξική συναισθηματική και ψυχική κατάσταση.

Δεν είναι δύσκολο να αντλήσουμε βιωματικό υλικό από την προσωπική μας, ο καθένας, ζωή, προκειμένου να «θυμηθούμε» συναισθήματα και ψυχικές διαθέσεις πράττοντας το καλό ή το αντίθετό του, δημιουργώντας ανθρώπινες σχέσεις, που στηρίζονται στη δοτικότητα ή αποσυνθέτοντας ανθρώπινες σχέσεις, όταν υπονομεύονται από το κακό.

Υπάρχει όμως και μια σοβαρή ερευνητική συνηγορία υπέρ του καλού και των επιπτώσεών του στην ποιότητα ζωής εκείνου που το πράττει. Πριν από πολλές δεκαετίες, έχει αρχίσει και βρίσκεται σε εξέλιξη μια επαναστατική-όπως χαρακτηρίζεται-έρευνα που διεξάγεται στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, με θέμα: Study of Adult Development-Μελέτη της Ανάπτυξης των Ενηλίκων. Η έρευνα στηρίζεται σε κοινωνικές ιστορίες τεσσάρων γενεών. Το δείγμα της έρευνας αποτελούν 814 άτομα, με την παρακάτω κατανομή: 268 αγόρια, από τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα του Χάρβαρντ, 456 αγόρια από φτωχές συνοικίες της Βοστώνης και 90 γυναίκες με υψηλό δείκτη νοημοσύνης (IQ άνω του 140). Από το 1938 που άρχισε η έρευνα, οι ερευνητές παρακολουθούν σε τακτά χρονικά διαστήματα τις ζωές του δείγματος με διάφορες μεθόδους (ερωτηματολόγια κάθε 2 χρόνια, προσωπικές συνεντεύξεις κάθε 15 χρόνια, γενικές εξετάσεις-αιματολογικές, μαγνητικές εγκεφάλου κ.λ.π. κάθε 5 χρόνια) ώστε να έχουν μια ολιστική προσέγγιση των συμπερασμάτων τους. Οι ερευνητές έχουν εστιάσει στα εξής σημεία: Προσαρμογή στο στρες, πνευματική υγεία, μηχανισμοί άμυνας.

Ποια είναι λοιπόν τα συμπεράσματα που προκύπτουν; Ο Τζωρτζ Βάιλαντ (George Vaillant), ψυχίατρος και καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Harvard, ένας από τους τελευταίους διευθυντές του ερευνητικού προγράμματος, έχει εκδώσει κατά καιρούς πολύ ενδιαφέροντες τίτλους πάνω στα ζητήματα αυτά: Adaptation to Life (1977), Natural History of Alcoholism (1983),The Ego and the Mechanisms of Defense (1992), Wisdom of the Ego (1993). Στο τελευταίο του βιβλίο, με τίτλο Στοιχεία ευτυχίας, στο οποίο παρακολουθεί και καταγράφει τις ιστορίες ζωής δέκα συμμετεχόντων, παρατηρεί: «Είναι οι καλοί άνθρωποι που έρχονται στη ζωή μας σε κάθε ηλικία, που οδηγούν σε μια ευτυχισμένη ζωή. Οι σχέσεις που μας γιατρεύουν διευκολύνονται από την ικανότητά μας να συγχωρούμε, να ευγνωμονούμε και να αφήνουμε τους ανθρώπους να μας αγγίξουν, δηλαδή να εμπλουτίζουμε τους εαυτούς μας από την αγάπη που τρέφουμε για κάποιον…» Η συγχώρεση, η υπέρβαση των μικρών και ασήμαντων, η ευγνωμοσύνη, η θετική αντίδραση, δεν τροφοδοτούν απλώς την ψυχική και συναισθηματική ισορροπία, τις αρμονικές ανθρώπινες σχέσεις. Επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό και την υγεία, σωματική και πνευματική.

Προς μια «αγωγή του καλού», λοιπόν, όπως διδάσκει και η σωκρατική τέχνη του βίου  για την κατάκτηση της ευτυχίας. Που δεν αποκαλύπτεται ως έννοια οριακή, για να χαρακτηρίσει μεμονωμένες περιστάσεις του ανθρώπινου βίου και ευτυχείς συγκυρίες, αλλά ως καθημερινό βίωμα, υλοποίηση της κοινωνικότητας του ανθρώπου, χειρονομία εξανθρωπισμού των καθημερινών ανθρώπινων σχέσεων. Να μάθουμε και ν’ασκηθούμε στο καλό, ο μόνος δρόμος που οδηγεί στην ευτυχία. Γιατί, τελικά, εκτός των άλλων, η κακία βλάπτει σοβαρά –και- την υγεία…

Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού

ΠΗΓΗ : lefkadazin.gr

EIKONA : paper-bag masks (1959-1963) made by the artist Saul Steinberg / photographer : Inge Morath
outilespyy.com



Facebook

Instagram

Follow Me on Instagram