01 Μαρ ΑΝΑΒΙΟΥΝΤΕΣ Ἢ ΑΛΙΕΥΣ (ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ) | Μέρος Β’
ΠΛΑΤΩΝΑΣ
Ζητήσαμε και πήραμε άδεια για μια μέρα, τη σημερινή, και ήρθαμε να τον πιάσουμε, για να τιμωρηθεί όπως του αξίζει για όσα έκανε. Έφτασαν, βλέπεις, ως εμάς φήμες που μας πληροφόρησαν τι λογής πράγματα έλεγε στα πλήθη εναντίον μας.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Καλά, και θα τον σκοτώσετε πριν να δικαστεί, χωρίς ούτε καν να απολογηθεί; Είναι ολοφάνερο βέβαια πως κάτι θέλει να πει.
ΠΛΑΤΩΝΑΣ
Όχι, αλλά αποφασίσαμε να αναθέσουμε ολόκληρη την υπόθεση σ’ εσένα. Ό,τι αποφασίσεις εσύ, αυτό θα είναι και το αποτέλεσμα της δίκης.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Εσύ λοιπόν τι λες;
ΠΑΡΡΗΣΙΑΔΗΣ
Αυτό ακριβώς το ίδιο, αφέντισσα Φιλοσοφία, μια και είσαι η μόνη που θα μπορούσες να εντοπίσεις την αλήθεια.
ΠΛΑΤΩΝΑΣ
Τώρα, καταραμένε, την αποκαλείς αφέντισσα; Τις προάλλες όμως παρουσίαζες τη Φιλοσοφία σαν κάτι εντελώς αξιοκαταφρόνητο, φέρνοντας για πούλημα μπροστά σε τόσο κόσμο το καθένα από τα είδη των διδασκαλιών της με αντίτιμο δύο οβολούς.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Προσέξτε όμως μήπως αυτός δεν κακολογούσε τη Φιλοσοφία, αλλά κάποιους απατεώνες, που κάνουν πολλά απαίσια πράγματα χρησιμοποιώντας το όνομά μου.
ΠΑΡΡΗΣΙΑΔΗΣ
Θα το διαπιστώσεις αμέσως, αν θελήσεις απλώς και μόνο να ακούσεις την απολογία μου.
Και ποιες είναι αυτές, Φιλοσοφία; Μου φαίνονται κι αυτές εξαιρετικά ευπρεπείς.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Αυτή η ανδροπρεπής είναι η Αρετή, εκείνη είναι η Σωφροσύνη, και δίπλα της η Δικαιοσύνη. Αυτή που προηγείται είναι η Παιδεία, ενώ εκείνη η δυσδιάκριτη, με το ακαθόριστο χρώμα, είναι η Αλήθεια.
ΠΑΡΡΗΣΙΑΔΗΣ
Δεν βλέπω ποιαν ακριβώς λες.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Δεν βλέπεις εκείνη την αστόλιστη, τη γυμνή, που συνεχώς διαφεύγει και ξεγλιστράει;
ΠΑΡΡΗΣΙΑΔΗΣ
Τη βλέπω τώρα, αλλά πολύ αμυδρά. Γιατί όμως δεν τις φέρνεις κι αυτές, ώστε να είναι πλήρης και ολοκληρωμένη η συνεδρίαση; Την Αλήθεια μάλιστα θέλω να την παρουσιάσω και ως συνήγορό μου στη δίκη.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Ναι, μα τον Δία, ακολουθήστε με κι εσείς. Δεν είναι δύσκολο να εκδικάσετε μία μόνο δίκη, και μάλιστα αυτήν που αφορά τα δικά μας ζητήματα.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Εσείς πηγαίνετε. Εγώ όμως δεν είναι καθόλου απαραίτητο να ακούσω αυτά που από καιρό γνωρίζω τι λογής είναι.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Θα ήταν όμως για μας, Αλήθεια, απαραίτητο να συμμετέχεις μαζί μας στη δίκη και να μας πληροφορείς για το καθετί.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Να πάρω λοιπόν μαζί μου κι αυτές τις δύο υπηρέτριες, που είναι οι καλύτερες συγκάτοικοί μου;
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Ασφαλώς και μάλιστα οσεσδήποτε θέλεις.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Ακολουθήστε μας, Ελευθερία και Παρρησία, για να μπορέσουμε να σώσουμε αυτό εδώ το δύστυχο ανθρωπάκι, που είναι θαυμαστής μας και που κινδυνεύει κατηγορούμενος, χωρίς να υπάρχει κανένα δίκαιο πρόσχημα. Κι εσύ, Έλεγχε, περίμενε εδώ.
ΠΑΡΡΗΣΙΑΔΗΣ
Κάθε άλλο, αφέντισσα. Ας έρθει κι αυτός, αν πρόκειται να έρθει οποιοσδήποτε άλλος, γιατί θα χρειαστεί να συγκρουστώ με θηρία όχι συνηθισμένα, αλλά με ανθρώπους φαντασμένους, που είναι δύσκολο να τους αντικρούσεις, γιατί συνεχώς βρίσκουν κάποιο τρόπο να ξεφεύγουν· συνεπώς ο Έλεγχος είναι απαραίτητος.
ΕΛΕΓΧΟΣ
Ασφαλώς και είμαι απολύτως απαραίτητος. Θα ήταν όμως καλύτερα, αν έπαιρνες μαζί σου και την Απόδειξη.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Ακολουθήστε με όλοι, μια και φαίνεται πως είστε απαραίτητοι για τη δίκη.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Πες μου όμως εσύ, ποιο είναι το όνομά σου;
ΠΑΡΡΗΣΙΑΔΗΣ
Το δικό μου; Παρρησιάδης, γιος του Αληθίωνα, του γιου του Ελεγξικλή.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Και η πατρίδα σου;
ΠΑΡΡΗΣΙΑΔΗΣ
Είμαι Σύρος, Φιλοσοφία, από την περιοχή του Ευφράτη. Αλλά τι μ’ αυτό; Γνωρίζω πως και μερικοί από αυτούς εδώ τους αντιδίκους μου δεν είναι λιγότερο αλλοεθνείς από μένα στην καταγωγή τους. Οι τρόποι τους όμως και η παιδεία τους δεν είναι όπως των άλλων Σολέων ή Κυπρίων ή Βαβυλωνίων ή Σταγειριτών. Άλλωστε για σένα τουλάχιστον κανένας δεν θα ήταν κατώτερος, ακόμη κι αν ήταν ανελλήνιστος στη γλώσσα του, αν η σκέψη του ήταν ολοφάνερα σωστή και δίκαιη.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Καλά λες. Το ρώτησα χωρίς λόγο. Ποια όμως είναι η ειδίκευσή σου; Αυτό τουλάχιστον αξίζει να το γνωρίζω.
ΠΑΡΡΗΣΙΑΔΗΣ
Είμαι μισαλαζόνας και μισαπατεώνας και μισοψευδής και μισυποκριτής και μισώ ολόκληρη την κατηγορία αυτού του είδους των απαίσιων ανθρώπων. Και είναι πάρα πολλοί, όπως ξέρεις.
Κι όχι μόνο αυτήν, αλλά και την αντίθετή της γνωρίζω με μεγάλη ακρίβεια· εννοώ εκείνην που αρχίζει από το “φιλο-”: είμαι δηλαδή φιλαλήθης και φιλόκαλος και φιλαπλοϊκός και όλα όσα έχουν συγγένεια με τη φιλία. Ωστόσο είναι πολύ λίγοι εκείνοι που αξίζουν αυτή την ειδίκευση, ενώ εκείνοι που κατατάσσονται στην αντίθετη παράταξη, και συγγενεύουν με το μίσος, είναι καμιά πενηνταριά χιλιάδες. Η δική μου πάντως θέση είναι η εξής: από τη μια να μισώ τους κακοήθεις, κι από την άλλη να επαινώ τους έντιμους, και να ’μαι φίλος τους.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Ωραία. Εμείς λοιπόν καθίσαμε εδώ για χάρη σας, έτοιμοι να ακούσουμε τους λόγους σας. Κι εσείς διαλέξτε έναν απ’ όλους, αυτόν που θεωρείτε τον καλύτερο για να διατυπώσει το κατηγορητήριο, και αναπτύξτε την κατηγορία και τεκμηριώστε την.
ΠΛΑΤΩΝΑΣ
Ο Διογένης, Φιλοσοφία, θα πάρει τον λόγο για λογαριασμό όλων μας.
ΔΙΟΓΕΝΗΣ
Μην ανησυχείτε, δεν θα υστερήσω σε τίποτε. Θα μιλήσω για λογαριασμό όλων.
Τι λογής άνθρωποι ήμασταν στη ζωή μας, Φιλοσοφία, το γνωρίζεις με κάθε λεπτομέρεια, και τα λόγια δεν χρειάζονται καθόλου. Και για να μην αναφερθώ καθόλου σ’ εμένα, ποιος δεν ξέρει για τον Πυθαγόρα απο ’δώ και τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη και τον Χρύσιππο και τους άλλους, πόσα ωραία πράγματα πρόσφεραν στην ανθρώπινη ζωή; Θα μιλήσω όμως τώρα για τις προσβολές που εκτόξευσε ενάντια σ’ εμάς, που είμαστε τόσο διαπρεπείς, αυτός ο τρισκαταραμένος Παρρησιάδης.
Δεν σταματάει να μας κακολογεί, αποκαλώντας μας αγύρτες και απατεώνες, και επιπλέον παρασύρει τα πλήθη να μας περιγελούν και να μας περιφρονούν, σαν να είμαστε τιποτένιοι. Κι ακόμη χειρότερα, έχει κάνει ήδη τους περισσότερους να μισούν και εμάς τους ίδιους και εσένα, τη Φιλοσοφία, αποκαλώντας φλυαρίες και αερολογίες τις απόψεις σου και παρουσιάζοντας κοροϊδευτικά τα σημαντικότερα απ’ όσα μας δίδαξες, με αποτέλεσμα αυτός να δέχεται χειροκροτήματα και επαίνους από τους θεατές, ενώ εμείς εξευτελιζόμαστε. Κάτι τέτοιο είναι βέβαια από τη φύση του ο πολύς κόσμος: χαίρονται με όσους κοροϊδεύουν και διακωμωδούν, και μάλιστα όταν διασύρονται αυτά που θεωρούνται τα πιο αξιοσέβαστα, όπως ακριβώς και παλαιότερα χαίρονταν με τον Αριστοφάνη και τον Εύπολη, που παρουσίαζαν επάνω στη σκηνή για γελοιοποίηση αυτόν εδώ τον Σωκράτη, και τον διακωμωδούσαν με κάποιες παράξενες κωμωδίες γι’ αυτόν.
Ακολουθεί μέρος γ’
Μέρος Α’: http://www.lecturesbureau.gr/1/relive-or-fish-part-a-1197/
Μέρος Γ’:http://www.lecturesbureau.gr/1/relive-or-fish-part-c-1199/
Μέρος Δ’:http://www.lecturesbureau.gr/1/relive-or-fish-part-d-1200/
Σάτιρα φιλοσοφίας
και φιλοσοφούντων
ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΖΗΤΡΟΣ
